Κεντρική σελίδα Αθεϊσμός Επιλογές

Εισαγωγή στην "ψυχολογία του Αθεϊσμού"

Ψυχολογία του Αθεϊσμού

 David Hume (1711-1776)

 

Αποσπάσμα από το βιβλίο του Paul Vitz:  “Faith of the Fatherless

(Καθηγητή Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Νέας Υόρκης)

Μετάφραση: Α. Ν.

Επιμέλεια: Θωμάς Δρίτσας

    Ελάχιστα είναι γνωστά για τα παιδικά χρόνια του σημαντικού αυτού φιλοσόφου, ο οποίος ήταν ένας πρώιμος αθεϊστής ή σκεπτικιστής, σε εποχή όταν ο απερίφραστος αθεϊσμός ήταν κοινωνικά και πολιτικά επικίνδυνος. Προερχόταν από οικογένεια σχετικά διαπρεπή και ευκατάστατη, πολλοί εκ των οποίων ήσαν δικηγόροι[1]. Ο David φαίνεται να είχε καλές σχέσεις με την μητέρα του καθώς επίσης και με τον κάπως μεγαλύτερο αδελφό του και την κάπως νεώτερη αδελφή του[2].  Πιστός σαν παιδί, μαζί με την οικογένειά του και το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας της εποχής του, ανατράφηκε ως Σκώτος Πρεσβυτεριανός. Την πίστη του όμως την έχασε ως νεαρός άνδρας, μάλλον αφού διάβασε τους Locke και Clarke[3].  Ο Hume περιγράφεται ως άτομο με φιλικό και καλοσυνάτο ταμπεραμέντο. Πολλοί που αντιπαθούσαν τις ιδέες του διαπίστωναν πως συμπαθούσαν τον ίδιο τον άνθρωπο[4]. Ο ίδιος περιέγραψε το κυρίαρχο πάθος του ως «η αγάπη για την συγγραφική δόξα»[5].

 

     Όμως ένα στοιχείο είναι το πιο σημαντικό:  ο πατέρας του David, ο Joseph, απεβίωσε το 1713 όταν ο μέλλων φιλόσοφος ήταν μόλις δύο ετών[6].  Οι βιογραφίες του Hume δεν αναφέρουν συγγενείς ή οικογενειακούς φίλους που θα μπορούσαν να πάρουν την θέση πατρικού πρότυπου. Ήταν γνωστός σαν άνδρας χωρίς θρησκευτικά πιστεύω, και για τις πολλές διαμάχες που έγειρε –προπαντός σκεπτικιστικής φύσεως- εναντίον της θρησκείας σε οποιαδήποτέ της μορφή. Κατά την διάρκεια της καριέρας του, ο Hume πιθανόν να είχε αφιερώσει τις περισσότερες σελίδες των γραπτών του στο θέμα της θρησκείας παρά σε άλλο θέμα.  Οπότε, συμπεραίνω πως ο Hume ήταν ένας έντονα μη-πιστός, και πως ταιριάζει στην θεωρία του «νεκρού πατέρα».

 


[1] Δείτε, για παράδειγμα, στον E. C. Mossner, “The Life of David Hume” (Η Ζωή του David Hume), (Oxford: Clarendon Press, 1980), σελ. 7.

[2] Του ιδίου, σελ. 27

[3] Του ιδίου, σελ. 32-34, 597. Για μια συζήτηση περί της διαχρονικής πνευματικής ενασχόλησης του Hume με την θρησκεία, δείτε J. NoxonHumes Concern with Religion” (Η Ενασχόληση του Hume με την Θρησκεία), στις εκδόσεις K.Merrill & R. Shahan, “David Hume: Many-sided genius”  (David Hume: Πολύπλευρη Ευφυΐα) (Norman, Oklahoma: University of Oklahoma Press, 1976), σελ. 59-81.

[4] Η φιλικότητά του συνοψίζεται στο ότι έχει γίνει γνωστός ως «le bon David» (ο καλός Δαυίδ). Για μια μικρή συζήτηση περί του χαρακτήρα του, δείτε τον E. C. MossnerPhilosophy and biography: The Case of David Hume” (Φιλοσοφία και βιογραφία: η περίπτωση του David Hume), εκδόσεις Vere Chappell, Hume (Notre Dame, Ind.; Notre Dame University Press, 1968, σελ. 6-34.

[5] D. MacNabb, “David Hume” στις εκδόσεις P.Edwards: “The Encyclopedia of Philosophy” (Εγκυκλοπαίδεια της Φιλοσοφίας), τόμος 4 (New York: McMillan and Free Press, 1967), σελ. 74.

[6] E. C. Mossner, “The Life of David Hume” (Η Ζωή του David Hume) , σελ. 26.

Δημιουργία αρχείου: 7-1-2008.

Τελευταία ενημέρωση: 7-1-2008.

ΕΠΑΝΩ