Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Βιβλία και Αγία Γραφή

Κεφάλαιο 9ο // Περιεχόμενα // Κεφάλαιο 11ο

Ερμηνεία τού β' Ψαλμού

Χριστολογική ερμηνεία από το Μασοριτικό κείμενο

Μίρκο Τομάσοβιτς Δρ. Θεολογίας

 

 

Στίχ. 10: «Και νυν, βασιλείς, σύνετε· παιδεύθητε, πάντες οι κρίνοντες την γην»

(«Και τώρα, βασιλιάδες, συνετιστείτε! σωφρονισθείτε, όλοι εσείς που κρίνετε τη γη»)

Η λέξη ve'atta κατά κυριολεξία σημαίνει «και τώρα». Στον 10ο στίχο όμως δεν δηλώνει τον χρόνο, αλλά είναι κατακλείδα του προηγούμενου και συμπίπτει με το: "επειδή", "και έτσι", "γι’ αυτό", "επομένως". Είναι έκφραση η οποία χρησιμοποιείται πριν από κάποια προειδοποίηση, συμβουλή, και κατά το τέλος συζητήσεως.85 Άρα αυτό το «νυν» είναι απειλητικό (Δανιήλ 3: 15. Ησαΐας 10: 23. 28: 22. Σοφία Σολομώντος 8: 32). «Και τώρα, βασιλείς… » (Ψαλμός 2: 10).

Η έκφραση haskhilu (Προστακτική 2ου προσώπου, Πληθυντικού αριθμού») από το sekhel ή το sakal σημαίνει: "να είσαι λογικός", "σοφός". Στον στίχο μας έχει την έννοια: "λογικευθείτε", "συνετισθείτε", "αντιληφθείτε", "καταλάβετε". Οι Ο΄ τη μεταφράζουν «σύνετε» και αυτό σημαίνει αλλαγή σκέψης, ριζική αλλαγή στην ανθρώπινη προσωπικότητα, ή σύμφωνα με τους αγίους Πατέρες «προκοπή».86

Ο προφήτης στο σημείο αυτό απευθύνεται προς τους βασιλιάδες, τους ηγέτες των λαών. Κατά τον Ζιγαβηνό στρέφεται προς «βασιλιάδες Ρωμαίων»,87 και μέσω αυτών βέβαια, προς όλους τους λαούς. Αφ’ ενός δίνει ελπίδα στους υποταγμένους για τη Σωτηρία τους, δηλαδή «εκπαιδευθείτε σε σεμνή και σωτήρια διαγωγή»,88 και αφ’ ετέρου βοηθάει να διακρίνουν όλη τη ματαιότητα της εχθρότητάς τους και να αντιληφθούν ότι πάνω απ' αυτούς βρίσκεται ο «Χριστός», ο Υιός του Θεού και αιώνιος βασιλιάς, «μέσω τού Οποίου και η αρχή και τα τέλη»89 της σωτήριας τελείωσης του ανθρώπου. «Μη ελπίζετε σε άρχοντες και σε γιους ανθρώπων, στους οποίους δεν υπάρχει σωτηρία» (Ψαλ. 145: 3), λέει ο ψαλμωδός. Ζητάει απ' αυτούς να αποδεχθούν και να πιστέψουν στον «Χριστό» τού Θεού επειδή «και το πρώτο νεύμα πριν τη σωτηρία, φανερώνεται η πίστη σας»,90 «που είναι δύναμη τής αλήθειας».91 Ο «Χριστός» εκπαιδεύει το ποίμνιο με ηρεμία και πραότητα και προς σωτηρία.

Στη Σοφία Σολομώντα ο προφήτης εκφράζεται παρόμοια: «Ακούστε λοιπόν, βασιλιάδες, και συνετισθείτε· μάθετε, δικαστές τών περάτων τής γης· βάλτε στ’ αυτιά σας εσείς οι ηγέτες πλήθους, που είσαστε αλαζόνες για την εξουσία πάνω σε όχλους εθνών, ότι από τον Κύριο δόθηκε η εξουσία σ' εσάς και από τον Ύψιστο η δυναστεία, ο Οποίος θα εξετάσει τα έργα σας και θα διερευνήσει τις βουλές σας. Για τον λόγο ότι αν και είσαστε υπηρέτες τής δικής Του βασιλείας, δεν κρίνατε σωστά ούτε φυλάξατε τον νόμο, ούτε πορευθήκατε κατά τη βουλή τού Θεού, γρήγορα και προκαλώντας δέος θα σταθεί μπροστά σας· γιατί γίνεται ξαφνική κρίση σε αυτούς που υπερέχουν, επειδή ο ασήμαντος ελεείται με συγχώρεση, αλλά οι δυνατοί  θα ελεγχθούν με δύναμη» (6: 1-6).

Το ρήμα hivvaserũ από το jasar (= "παιδεύομαι", "σωφρονίζομαι") είναι δυνατό να μεταφρασθεί και "διορθώνομαι". Την έκφραση šofte 'ares (= "επίγειοι κριτές") οι Ο΄ μετέφρασαν «πάντες οι κρίνοντες την γην». Στο εβραϊκό κείμενο δεν υπάρχει η λέξη «πάντες». Οι "κρίνοντες" περιλαμβάνουν όλους τους βασιλείς και ηγέτες τών χωρών, που έχουν εξουσία καθοδήγησης και κρίσης. Προς αυτούς απευθύνεται ο ψαλμωδός για να τους πείσει να υποταχθούν στο θέλημα του Θεού. «Αν πριν ραδιουργήσατε λόγω αγνοίας, τώρα όμως μετανοήστε με περίσκεψη».92 «Μετανοείτε επειδή πλησίασε η βασιλεία των ουρανών» (Ματθαίος 3: 2). Το αντικείμενο αυτής της διόρθωσης βρίσκεται στον επόμενο στίχο.

 

Σημειώσεις:


85. Η. Gunkel, Die Psálmen, σελ. 8-9.

86. Μ. Αθανασίου, Εξηγήσεις στους Ψαλμούς, PG 27, 68 Β.

87. Ζιγαβηνού, Υπομνήματα στους Ψαλμούς, PG 128, 85 C. Την άποψη αυτή υποστηρίζουν πολλοί εκκλησιαστικοί συγγραφείς και ερμηνευτές.

88. Ν. Βλεμμίδη, Εξήγηση του ψαλτηρίου, PG 142, 1334 Β.

89. Κλήμεντα Αλεξανδρέα, Στρωματείς Β΄, VII, 10.

90. Του ίδιου, Στρωματείς Β΄, II, 6. Κατά τον Άγιο Μάξιμο, (Έκθεση Ορθής Ομολογίας, PG 91, 465 D) η ορθότητα της πίστης είναι «το μεγάλο και πρώτο φάρμακο της σωτηρίας μας».

91. Κλήμεντα Αλεξανδρέα, Στρωματείς Β΄ ΙΙ, 11.

92. Ωριγένη, Κατά Κέλσου, PG 12, 1112. Βλέπε Μ. Αθανασίου, Εξηγήσεις στους Ψαλμούς, PG 27, 68 Β.

 


 

Κεφάλαιο 9ο // Περιεχόμενα // Κεφάλαιο 11ο


Δημιουργία αρχείου: 13-7-2022.

Τελευταία ενημέρωση: 13-7-2022.

ΕΠΑΝΩ