Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Ορθοδοξία

Κληρικοί, μοναχοί και λαϊκοί * Η Διδαχή και η περί την τάξη των Προφητών παράδοση της πρώιμης μεταποστολικής εποχής * Η ενότητα της Εκκλησίας "εν τη Θεία Ευχαριστία και τω Επισκόπω" κατά τους τρεις πρώτους αιώνες * Λαϊκοί και Κληρικοί στην αρχαία Εκκλησία * Γενικό και ειδικό ιερατείο

Οι Λαϊκοί

Χαρισματούχοι ποιμαινόμενοι

Σεβ. Μητρ. Ναυπάκτου Ιεροθέου

 

Πηγή: Περιοδικό "Εκκλησιαστική Παρέμβαση" τεύχος 300. Ιούλιος 2021.

Αναδημοσίευση από: https://www.parembasis.gr

 

Η Εκκλησία είναι Σώμα Χριστού, όπως γράφει ο Απόστολος Παύλος, και έχει μέλη εκ μέρους, αλλά είναι και κοινωνία θεώσεως, όπως γράφει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς.

 

Αυτό σημαίνει ότι με το άγιο Βάπτισμα και το άγιο Χρίσμα εισερχόμαστε στην Εκκλησία, γινόμαστε μέλη τού Σώματος τού Χριστού, συμμετέχουμε στην θεία Λειτουργία, κοινωνούμε τού Σώματος και τού Αίματος τού Χριστού και προχωρούμε στην οδό τής θεώσεως, με την συμμετοχή μας στα Μυστήρια και με την τήρηση τών εντολών τού Χριστού και την κατά Χριστόν άσκηση.

Το Βάπτισμα είναι εισαγωγικό Μυστήριο, διότι δι’ αυτού εισαγόμαστε στην Εκκλησία, η οποία ως Σώμα Χριστού έχει διάφορα μέλη. Ο Απόστολος Παύλος γράφει ότι, όπως το σώμα έχει πολλά μέλη, το ίδιο συμβαίνει και με την Εκκλησία, η οποία δεν αποτελείται από ένα μέλος, αλλά από πολλά. Όλα χρειάζονται μέσα στην Εκκλησία, και αυτά είναι η κεφαλή, ο οφθαλμός, η ακοή, η όσφρηση, το χέρι, το πόδι, και κανείς δεν μπορεί να πη ότι δεν έχει ανάγκη τον άλλον (Α΄ Κορ. ιβ΄, 12-27). Και αμέσως μετά γράφει: «Και ους μεν έθετο ο Θεός εν τη εκκλησία πρώτον αποστόλους, δεύτερον προφήτας, τρίτον διδασκάλους, έπειτα δυνάμεις, είτα χαρίσματα ιαμάτων, αντιλήψεις, κυβερνήσεις, γένη γλωσσών» (Α΄ Κορ.ιβ΄, 28).

Αυτό σημαίνει ότι όλα τα μέλη τής Εκκλησίας, Κληρικοί και λαϊκοί, έχουν διάφορα χαρίσματα, όλοι είναι χαρισματούχοι, ο καθένας έχει το δικό του χάρισμα και πρέπει να υπάρχη ενότητα μεταξύ τών χαρισματούχων μελών, ώστε δια μέσου όλων να δοξάζεται ο Θεός. Έτσι, οι ποιμένες έχουν το χάρισμα να ποιμαίνουν τους Χριστιανούς, και οι Χριστιανοί έχουν το χάρισμα να ποιμαίνωνται προς την σωτηρία τους. Μέσα από αυτήν την προοπτική πρέπει να βλέπουμε την ζωή μας μέσα στην Εκκλησία.

Επομένως, οι λαϊκοί δεν είναι απλώς τα μέλη που δεν έχουν κάποια αποστολή στην Εκκλησία, αλλά είναι τα χαρισματούχα μέλη, που έχουν το εξαίρετο χάρισμα να είναι μέλη τής Εκκλησίας, να λαμβάνουν την Χάρη τού Θεού με το Βάπτισμα, το Χρίσμα και γενικά με τα Μυστήρια, που έχουν την δυνατότητα, με την κατάλληλη προετοιμασία, να κοινωνούν τού Σώματος και τού Αίματος τού Χριστού, που μπορούν να προσεύχωνται και να καλούν τον Θεό Πατέρα τους με την Κυριακή προσευχή, το «Πάτερ ημών», που μπορούν να προσεύχωνται με την ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιε τού Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλόν», που μπορούν με το Μυστήριο τού γάμου να δημιουργήσουν μια Χριστιανική οικογένεια και πολλά άλλα.

Με τα Μυστήρια τού Βαπτίσματος, τού Χρίσματος και τής θείας Κοινωνίας οι άνθρωποι είναι «ο λαός τού Θεού ο άγιος», ο «χριστοτερπής λαός» τού Θεού που ανήκει «στο Βασίλειον Ιεράτευμα» (Α΄ Πέτρ. β΄, 9). Οι Πατέρες τής Εκκλησίας προσδιορίζουν σε τι συνίσταται αυτό το «Βασίλειον Ιεράτευμα», ο «λαός τού Θεού ο άγιος».

Ο άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης τους Χριστιανούς που συμμετέχουν στα άγια Μυστήρια και ανήκουν στο Σώμα τού Χριστού τους ονομάζει «θεωρητική τάξη» τής Εκκλησίας, διότι δια τής πράξεως φθάνουν στους ποικίλους βαθμούς τής θεωρίας, και αυτό γίνεται με την μέθεξη τής καθαρτικής, φωτιστικής και τελειοποιού-θεοποιού ενεργείας τού Θεού. Αυτό είναι μεγάλη τιμή.

Ο ιερός Θεοφύλακτος ερμηνεύει ότι οι Χριστιανοί που έχουν το χάρισμα να ανήκουν στην Εκκλησία είναι προφήτες, βασιλείς και ιερείς με την γενική έννοια τού όρου. Δηλαδή, ο Θεός μάς έχρισε, γράφει, και μάς εσφράγισε προφήτες, βασιλείς και ιερείς. «Τοιούτο γαρ πας βαπτισθείς», δηλαδή καθένας που βαπτίζεται είναι προφήτης, διότι βλέπει αυτά που οφθαλμός δεν είδε και αυτί δεν άκουσε∙ είναι ιερεύς, διότι οφείλει να προσάγη τον εαυτό του «θυσίαν ζώσαν, αγίαν, ευάρεστον τω Θεώ»∙ είναι βασιλεύς επειδή έγινε υιος τού παμβασιλέως Χριστού και επειδή βασιλεύει «τών ατόπων λογισμών» και υπέρκειται «τού κόσμου παντός».

Από αυτούς τους χαρισματούχους Χριστιανούς επιλέγονται οι Κληρικοί για να επιτελέσουν μια ειδική αποστολή, ένα ιδιαίτερο έργο μέσα στην Εκκλησία, να ποιμαίνουν αυτούς τους χαρισματούχους Χριστιανούς. Με αυτήν την έννοια υπάρχουν οι ποιμένες, οι οποίοι πρέπει να καθοδηγούν το λογικό και ευλογημένο ποίμνιο στην Βασιλεία τού Θεού. Έτσι, μπορεί να υπάρχουν ποιμένες που δεν έχουν προηγουμένως ποιμανθή και δεν ποιμαίνονται συγχρόνως από τον Θεό, και υπάρχουν ποιμαινόμενοι που ανταποκρίνονται στον σκοπό τού χριστιανικού βίου και θεωρούν τον Χριστό ποιμένα και Κύριό τους και σέβονται τους ποιμένες τής Εκκλησίας.

Πρέπει να υπάρχη στενή σχέση, επικοινωνία και ενότητα μεταξύ ποιμένων και ποιμαινομένων. Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος γράφει ότι η σχέση μεταξύ τους πρέπει να είναι ανάλογη με την σχέση τής «ψυχής προς σώμα ή τού νου προς ψυχήν», ώστε, όπως γράφει στην συνέχεια, «αμφότερα συντίθενται αλλήλοις, το τε υστερούν και το πλεονάζον», ώστε με την αρμονία τού Πνεύματος συνδεδεμένα «ένα άρτιον αποδειχθή σώμα».

Οι χαρισματούχοι Χριστιανοί που δεν έχουν κάποια ειδική αποστολή στην Εκκλησία, συμμετέχουν σε όλες τις ιερές ακολουθίες, μετέχουν σε όλα τα Μυστήρια τής Εκκλησίας, κυρίως στο Μυστήριο τής θείας Ευχαριστίας, και κατά ποικίλους τρόπους και βαθμούς μετέχουν τού εκκλησιαστικού πολιτεύματος και οδηγούνται προς την ουράνια θεία Λειτουργία.

Μερικοί από αυτούς επιλέγονται από τους Εφημερίους και τελικά από τον Μητροπολίτη, να συμμετέχουν στην κατήχηση τών νέων, στην ποιμαντική διακονία, στις ποικίλες δραστηριότητες τής Εκκλησίας και επιτελούν ένα σημαντικό έργο στις Ενορίες και τις Μητροπόλεις.

Αν δεν υπάρχουν αυτοί οι χαρισματούχοι λαϊκοί, τα μέλη τής Εκκλησίας, δεν μπορεί να υπάρχη Ενορία, δεν μπορούν να γίνωνται ιερές Ακολουθίες και τα ιερά Μυστήρια, δεν μπορεί να γίνη το ποιμαντικό, κατηχητικό και φιλανθρωπικό έργο τής Εκκλησίας, γι’ αυτό τους ευχαριστούμε θερμά.

Από όλα τα γραπτά κηρύγματα που έγιναν στους Ιερούς Ναούς τους δύο αυτούς μήνες (Ιούλιο και Αύγουστο) συμπεραίνεται ότι η Εκκλησία είναι μια οργανωμένη οικογένεια, μια εκκλησιαστική κοινωνία, ένα Θεραπευτήριο, και αυτό ρυθμίσθηκε από τους θεοφόρους και θεοπνεύστους Πατέρες, οι οποίοι αποφάσισαν σε Τοπικές και Οικουμενικές Συνόδους, με την επιστασία και την έμπνευση τού Αγίου Πνεύματος. Η Εκκλησία δεν είναι ένας ανθρώπινος κατεστημένος θεσμός, αλλά ένας «ιερός θεσμός» που συγκροτείται από το Άγιον Πνεύμα. Στην Εκκλησία συνδέεται στενά ο ιερός θεσμός και το χάρισμα.

Στην Εκκλησία ανήκουν οι Επίσκοποι, οι Πρεσβύτεροι, οι Διάκονοι, οι Μοναχοί, οι Επίτροποι, οι Λαϊκοί, όλος ο ευλογημένος λαός τού Θεού. Γι’ αυτό η δόξα μας, η τιμή μας, είναι η Εκκλησία. Σε αυτήν πρέπει να μένουμε όλοι ταπεινά, ως μέλη της, σε αυτήν να ανήκουμε έως ότου κλείσουμε τα μάτια μας και τα ανοίξουμε στην αιωνιότητα, στην ουράνια Εκκλησία. Αμήν.

Δημιουργία αρχείου: 14-8-2021.

Τελευταία μορφοποίηση: 14-8-2021.

ΕΠΑΝΩ