Επιστροφή στην Κεντρική σελίδα Συναξαριστής

 

Όσιος Γεράσιμος ο εν Ιορδάνη

Εορτή: 4 Μαρτίου

Πρωτ. π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Ένας άγιος που στα νεανικά του χρόνια έπεσε στην αίρεση του Μονοφυσιτισμού, αλλά ανέκαμψε και αναδείχθηκε όσιος φορέας της Εν Χριστώ ζωής.

Γεννήθηκε στην αγιοτόκο Μικρά Ασία, και συγκεκριμένα στην Λυκία, τον έβδομο μ.Χ. αιώνα, από ευσεβείς γονείς. Σε κάποια φάση της ζωής του, ίσως από υπερβάλλοντα ζήλον, παρασύρθηκε από Μονοφυσίτες στην αίρεσή τους. Οι Μονοφυσίτες δεν παραδέχονται ότι στο πρόσωπο του Χριστού έχουν ενωθεί η θεία και η ανθρωπίνη φύση ατρέπτως ασυγχύτως, αχωρίστως και αδιαιρέτως, αλλά ισχυρίζονται ότι η θεία φύση του Χριστού απερρόφησε την ανθρωπίνη φύση Του και επομένως ο Χριστός έχει μόνο μία φύση. Γρήγορα όμως κατάλαβε το λάθος του, επειδή ήταν άνθρωπος με καλή προαίρεση και ταπεινό φρόνημα. Είχε την καλή συνήθεια να επισκέπτεται και να συμβουλεύεται για πνευματικά θέματα αγιασμένους ανθρώπους. Από έναν λόγιο ασκητή, ονόματι Ευθύμιο, έμαθε την αλήθεια για τις δύο φύσεις του Χριστού, κατάλαβε το λάθος του και επέστρεψε και πάλι στην Εκκλησία. Στην συνέχεια έγινε μοναχός στην έρημο του Ιορδάνου, όπου εγεύθηκε για αρκετά χρόνια το γλυκύτατο μέλι της ησυχίας. Αργότερα, όταν συγκεντρώθηκαν γύρω του πολλοί μοναχοί, οι οποίοι ζητούσαν την φωτισμένη καθοδήγησή του, αναγκάσθηκε να ιδρύση Κοινόβιο Μοναστήρι.

Ο άγιος Γεράσιμος ήταν αυστηρός, αλλά μόνον στον εαυτό του. Στους άλλους ήταν ευπροσήγορος και επιεικής. Έτρωγε λίγο όσο χρειαζόταν για να συντηρήται στην ζωή και κοιμόταν, επίσης, πολύ λίγο. Μάλιστα δίδασκε ότι, όποιος θέλει να ζήση περισσότερο, πρέπει να κοιμάται λιγότερο, διότι ο πολύς ύπνος κάνει το σώμα τρυφηλό και άρα ανίσχυρο στους κόπους και ευάλωτο στις ασθένειες. Και πρόσθετε: “Θέλεις να βρίσκεσαι περισσότερα χρόνια στην ζωή; Μείνε λιγότερες ώρες στο κρεβάτι σου. Διότι αυτό είναι ένα είδος φερέτρου και εμποδίζει από την ενέργεια, που είναι η θεμελιώδης βάση της ζωής”.

Πιο πάνω αναφερθήκαμε στην αίρεση του Μονοφυσιτισμού και είπαμε τι φρονεί ως προς τις δύο φύσεις του Χριστού. Στο σημείο αυτό κρίνουμε σκόπιμο να κάνουμε μια μικρή ανάλυση, για να τονισθή το γεγονός ότι, όταν αλλοιώνεται η ορθόδοξη πίστη, τότε αλλοιώνεται και ο τρόπος θεραπείας του ανθρώπου από τα πάθη και διακυβεύεται η σωτηρία του. Εάν ο Χριστός είχε μόνον την θεία φύση, δεν θα ήταν δυνατόν να υπομείνη την σταύρωση και τα εκούσια πάθη, επειδή η θεία φύση είναι απαθής. Ο Χριστός πόνεσε, έκλαψε και έπαθε ως άνθρωπος. Όπως ψάλλει ο ιερός υμνογράφος, αναφερόμενος στο πρόσωπο του Χριστού, “έπαθες ως άνθρωπος ο απαθής τη θεότητι” και αλλού “αλλ’ η θεότης απαθής διέμεινεν”. Αλλά και πάλιν, εάν ο Χριστός ήταν μόνον άνθρωπος, δεν θα μπορούσε να σώση τον άνθρωπο. Ο Χριστός είναι Θεάνθρωπος, ήτοι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος. Σώζει ως Θεός και πάσχει ως άνθρωπος “ίνα ημάς ελευθερώση των παθών”.

Οι Άγιοι, που είναι τα πραγματικά μέλη του Σώματος του Χριστού, διασώζουν τον ορθόδοξο ησυχαστικό τρόπο ζωής, που έχει ως κέντρο του την προσευχή, την λατρεία και την άσκηση. Η διδασκαλία του οσίου Γερασίμου για τον ύπνο είναι ουσιαστικά λόγος για την άσκηση. Με τον περιορισμό του ύπνου και με την εγκράτεια συνηθίζει η σάρκα (το σαρκικό φρόνημα) να υποτάσσεται στο πνεύμα, αφού “το φρόνημα της σαρκός θάνατος, το δε φρόνημα του πνεύματος ζωή και ειρήνη”. Με την άσκηση και την αδιάλειπτη προσευχή, ιδίως με την μονολόγιστη ευχή το “Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με”, ο νους, ο οποίος περιπλανιέται εδώ και εκεί, μαθαίνει και συνηθίζει να συμμαζεύεται και να συγκεντρώνεται στον χώρο της καρδιάς, που είναι η φυσική του θέση, και να αποκτά αδιάλειπτη μνήμη του Θεού. Όταν χρονίζη σε αυτή την κατάσταση, φωτίζεται και γίνεται “νους ορών τον Θεόν”, δηλαδή βλέπει την άκτιστη δόξα του Θεού, όπως την είδαν οι τρεις μαθητές στο όρος Θαβώρ.

Τα παραπάνω, ίσως να ακούονται και να φαίνονται δύσκολα, αλλά δεν είναι ακατόρθωτα, αφού τα βλέπουμε να επαληθεύονται στην ζωή των Αγίων, παλαιών και συγχρόνων. Και γι’ αυτό προς τα εκεί πρέπει να έχουμε στραμμένη την προσοχή μας, αυτόν τον στόχο και αυτόν τον προσανατολισμό να έχουμε και εκεί να επιδιώκουμε να φθάσουμε, επειδή σκοπός της ζωής μας είναι η θέωση, της οποίας προηγείται η κάθαρση της καρδιάς από τα πάθη και ο φωτισμός του νου.

Όταν ο νους φωτίζεται και θεωρεί την δόξα του Θεού, τότε τα πάθη καταπραύνονται και μεταμορφώνονται. Άλλωστε τα πάθη δεν είναι κάτι το ξένο προς την ανθρώπινη φύση που πρέπει να ξεριζωθή και να εκδιωχθή, αλλά είναι η “παρά φύσιν κίνησις των δυνάμεων της ψυχής”. Δηλαδή, όταν οι τρεις δυνάμεις της ψυχής, που είναι ο λόγος, η επιθυμία και ο θυμός, ή διαφορετικά το λογιστικό, το επιθυμητικό και το θυμοειδές, λειτουργούν παρά φύσιν, τότε ομιλούμε για πάθη. Η κατά φύσιν κίνηση των δυνάμεων αυτών είναι το να σκέφτεται ο άνθρωπος τον Θεό, να επιθυμή να προσαρμόζη την ζωή του σύμφωνα θέλημά Του και να στρέφη τον θυμό εναντίον του διαβόλου και της αμαρτίας. Όταν, αντιθέτως, είναι προσκολλημένος και υποδουλωμένος στα κτιστά και υλικά πράγματα και άλλα σκέπτεται, άλλα επιθυμεί και άλλα πράττει και τον θυμό τον στρέφει εναντίον των συνανθρώπων του, με τραγικές συνέπειες (μνησικακίες, έχθρες, φόνοι), τότε ομιλούμε για μια εμπαθή και αρρωστημένη κατάσταση, που χρειάζεται θεραπεία. Σύμφωνα με την διδασκαλία του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού, που είναι και διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ο θυμός θεραπεύεται με την αγάπη, η επιθυμία με την εγκράτεια και ο λόγος με την προσευχή. “Το θυμικόν της ψυχής αγάπη χαλίνωσον, το επιθυμητικόν αυτής εγκρατεία καταμάρανον και το λογιστικόν αυτής προσευχή πτέρωσον και το φως του νου ουκ αμαυρούται ποτέ”.

Η περίοδος της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής προσφέρεται για μεγαλύτερους αγώνες και εντατικότερη προσπάθεια για την θεραπεία των παθών μας, αφού αληθινή νηστεία δεν είναι μόνον η αποχή από κάποια είδη τροφών, είναι βέβαια και αυτό, αλλά είναι κυρίως - όπως ψάλλουμε μαζί με τον ιερό υμνογράφο -
“η των παθών αλλοτρίωσις, εγκράτεια γλώσσης, θυμού αποχή, επιθυμιών χωρισμός...”.



Αναδημοσίευση από το κλαμπ "Αντιαιρετικό Εγκόλπιο": http://clubs.pathfinder.gr/saints

Η εικόνα λήφθηκε από : http://www.parembasis.gr

Δημιουργία αρχείου: 2-3-2005.

Τελευταία ενημέρωση: 2-3-2005.

ΕΠΑΝΩ