Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Ορθοδοξία - Μυστήρια

35. Η ευχή τής κεφαλοκλισίας

Μετά την Κυριακή προσευχή, που απαγγέλλουμε στη θεία Λειτουργία, ο Λειτουργός ευλογεί τον λαόν ευχόμενος: "Ειρήνη πάσι". Αλήθεια, πόσο επιμένει η Εκκλησία ώστε η ειρήνη του Θεού να φρουρεί τις καρδιές των πιστών! Μετά την απάντηση του λαού "και τω πνεύματί σου", ο Διάκονος προτρέπει: "Τας κεφαλάς υμών τω Κυρίῳ κλίνατε". Μετά το "Σοι, Κύριε" του λαού, ο Λειτουργός αναπέμπει την ευχή της κεφαλοκλισίας, ενώ όλοι παραμένουν υποκλινόμενοι ενώπιον των Τιμίων Δώρων. Υποκλινόμαστε σε ένδειξη βαθειάς ταπείνωσης και υποταγής προς τον Παντοδύναμο και ένδοξο Κύριό μας και προς τιμήν του αγιασμένου Άρτου, ο οποίος σε λίγο θα υψωθεί και θα μεταδοθεί στους προετοιμασμένους προς τούτο πιστούς.

Ενώ όλοι σκύβουν τα κεφάλια, ο Λειτουργός αφού εκφράσει ευχαριστίες για τη δημιουργία των όντων, εύχεται τα συμφέροντα σε όλους, ανάλογα με τις ανάγκες τους. "τοις πλέουσι, σύμπλευσον· τοις οδοιπορούσι συνόδευσον, τους νοσούντας ίασαι", διότι Συ είσαι ο ιατρός και θεραπευτής όλων των ανθρώπων και των αναγκών τους.Η κεφαλοκλισία αυτή είναι ακόμη εκδήλωση ευγνωμοσύνης υικής, που μας αξίωσε ο Κύριος να φθάσουμε στις ιερές αυτές στιγμές ενώπιον του ζώντος Θεού, όπου και οι άγιοι άγγελοι επιθυμούν "παρακύψαι". Αντικρύζοντας στη θεία Λειτουργία την πάμφωτη δόξα του Θεανθρώπου Κυρίου, θαυμάζοντας μαζί με τους αγίους Αγγέλους τα επιτεύγματα του Αγίου Πνεύματος, αισθανόμενοι κοντά στους αγίους Αποστόλους, κλίνομε την κεφαλή μας προς τον Πατέρα μας.Η ευχή, ως συνήθως, κατακλείεται από την δοξολογική εκφώνηση του Λειτουργού: "Χάριτι και φιλανθρωπία τού μονογενούς Σου Υιού...".

Ο Λειτουργός απευθύνει και μία ευχή -όχι προς τον Πατέρα ως συνήθως- αλλά πρός τον Υιόν, τον Κύριον ημών Ιησού Χριστό και Τον παρακαλεί από τον άγιον ένδοξον θρόνον της Βασιλείας Του να έλθει να μας αγιάσει, και με το δυνατό χέρι Του να μεταδώσει στους Λειτουργούς το άχραντο Σώμα Του και το τίμιο Αίμα Του. Ο Ίδιος πάλι ο Κύριος με τα χέρια των Λειτουργών Του, να κοινωνήσει όλους τους πιστούς.

Ο Κύριος, ύστερα από την Ανάληψή Του, συγκάθεται με τον Πατέρα στους ουρανούς, αλλά συγχρόνως συνευρίσκεται και με τους πιστούς στη θεία Λειτουργία. Αυτό σημαίνει η φράση της ευχής αυτής: "ο άνω τω Πατρί συγκαθήμενος και ώδε ημίν αοράτως συνών". Με την ενανθρώπηση Του ο Χριστός ήρθε κοντά στον άνθρωπο και έγινε άνθρωπος χωρίς να αφήσει τον θεϊκό Του Θρόνο. Με την Ανάληψή Του, αφού ολοκλήρωσε το έργο της θείας οικονομίας ανέρχεται στον ουράνιο Θρόνο Του. Επανέρχεται στα δεξιά του Πατρός, αλλά δεν μας αφήνει μόνους: "πηγαίνω και έρχομαι προς σας" (Ιωάν.14,28) είχε υποσχεθεί ο Χριστός στους Μαθητές Του, κάτι που ισχύει για όλα τα μέλη της Εκκλησίας.

Ο Κύριος είναι όχι μόνον μαζί μας, αλλά έρχεται να κατοικήσει μέσα μας. Και ο Ίδιος ο Χριστός με τα πανάγια χέρια Του μεταδίδει στον Λειτουργό τον Εαυτό Του. Και διά του Λειτουργού σε όλον τον λαό. Καί γίνεται "χαρά μεγάλη ...παντί τω λαώ".

Και με την τελευταία αυτήν ευχή προς τον Ιησού Χριστόν προετοιμασμένοι, είμαστε έτοιμοι να προσέλθουμε στη θεία Μετάληψη.

Όπως πριν από κάθε μεγάλο γεγονός, έτσι και τώρα, ο Διάκονος μας καλεί να προσέξουμε τα λόγια του Λειτουργού που θα ακολουθήσουν: Με δυνατή φωνή αναφωνεί ο Διάκονος: "Πρόσχωμεν". Και ο Λειτουργός υψώνοντας επάνω από το Άγιο Δισκάριο τον καθηγιασμένον Άρτον εκφωνεί: "Τα άγια τοις αγίοις". Ποιά είναι η έννοια των λόγων αυτών; Τα άγια Δώρα προορίζονται για τους αγίους. Δεν επιτρέπεται στον οποιοδήποτε να πλησιάσει τα άχραντα μυστήρια. Γι' αυτό ο Λειτουργός δεν καλεί τον καθένα. Κρατώντας στα χέρια του το πανάγιο Σώμα του Κυρίου καλεί εκείνους, που έχουν πιστέψει στο Χριστό, έχουν δεχθεί το άγιο Βάπτισμα, διατηρούν συνεχώς τις σχέσεις τους με την Εκκλησία, εκκλησιάζονται τακτικά, τηρούν τις νηστείες, εξομολογούνται και αγωνίζονται να ζουν σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Αυτούς αποκαλεί αγίους. Με αυτή την έννοια και ο Απόστολος Παύλος προσφωνούσε τους χριστιανούς των πόλεων προς τους οποίους έστειλε Επιστολές του· π.χ. στέλνει την ευλογία του στους Κορινθίους και συμπληρώνει: "συν τοις αγίοις πάσι τοις ούσιν εν όλη τη Αχαΐα" (Β' Κορ. 1,1).

Η έννοια του αγίου, που χρησιμοποιείται εδώ να μη συγχέεται, βέβαια με τους Αγίους, που έχει αναγνωρίσει η Εκκλησία και εορτάζει· άλλωστε η αγιοκατάταξή τους έγινε χρόνια μετά την κοίμησή τους.

Ούτε πάλι ο όρος άγιος περιορίζεται σε ωρισμένους ευσεβείς χριστιανούς που διακρίνονται για τον πλούτον των αρετών τους και την αγιότητα του βίου τους. Στον όρον άγιοι περιλαμβάνονται και απλοί χριστιανοί, οι οποίοι αγωνίζονται, αλλά ακόμη δεν μπόρεσαν να φθάσουν στην τελειότητα της χριστιανικής ζωής. Και αυτοί μπορούν να πρσέρχονται, να κοινωνούν, και να ενισχύονται στον πολύπλευρο αγώνα τους.

Οι πιστοί καλούνται άγιοι κυρίως διότι κοινωνούν το άγιον Σώμα και Αίμα του μοναδικού όντως Αγίου Κυρίου μας. Γίνονται μέλη του Ιδίου του Χριστού, σάρκα από τη σάρκα Του, οστά από τα οστά Του, βέβαια, όσον είμαστε ενωμένοι μαζί Του, διατηρούμε την αρμονία μαζί Του και αντλούμε από Αυτόν τον αγιασμό.

Όταν ο Λειτουργός εκφωνήσει: "Τα άγια τοις αγίοις" οι πιστοί αντιφωνούν: "Ένας είναι ο Άγιος, ένας ο Κύριος, ο Ιησούς Χριστός, προς δόξαν του Θεού Πατρός". Διότι κανένας δεν έχει από μόνος τον αγιασμό· και ούτε είναι κατόρθωμα της ανθρώπινης αρετής, αλλά όλοι έχουν τον αγιασμό από Εκείνον, τον μόνον Άγιον.

Ο Άγιος Κύριος είναι μπροστά μας στην αγία Τράπεζα. Ήλθε η στιγμή της θ. Κοινωνίας. Κύριε, αξίωσέ μας να μεταλάβουμε το Σώμα Σου και το Αίμα Σου. Αμήν.