Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Δογματικά θέματα

Μεταφορά της εμπειρίας - Η παράδοση τής εμπειρίας με λέξεις * Παράδοση και Παραδόσεις Βιβλιαράκι * Η Διδαχή και η περί την τάξη των Προφητών παράδοση της πρώιμης μεταποστολικής εποχής * Η Ιερά Παράδοση ως πηγή πίστεως * Μετάδοση της παραδόσεως * Η Ιερά Παράδοση και η Αποστολική Διαδοχή είναι εγγύηση τής ακεραιότητας τού Ευαγγελίου

Το μοντέρνο τής Ορθοδόξου Παραδόσεως

Δυναμικό "παρών" και όχι στατική αδράνεια

Τού σεβ. Μητρ. Ναυπάκτου Ιεροθέου

 

Ομιλία σε σύναξη Φοιτητών και τών Αποφοίτων τών Λυκείων τής Ναυπάκτου

 

Πηγή: Περιοδικό "Εκκλησιαστική Παρέμβαση" Τεύχος 1 - Ιανουάριος 1996.

https://www.parembasis.gr/index.php/el/menu-teyxos-1/6558-1996-1-02

 

Την Τρίτη 2 Ιανουαρίου 1996 στις 7 μ.μ με πρωτοβουλία τού Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας πραγματοποιήθηκε συνάντηση Φοιτητών-Φοιτητριών και τών Αποφοίτων τών Λυκείων -τών τελευταίων ετών- τής πόλεως τής Ναυπάκτου.  Η συνάντηση έγινε στην αίθουσα τού Πνευματικού Κέντρου τής Ιεράς Μητροπόλεως.  Ο Σεβασμιώτατος μέσα σε ζεστή και γιορτινή ατμόσφαιρα ανέπτυξε το θέμα: «Το μοντέρνο τής Ορθοδόξου Παραδόσεως».

 

Η αίθουσα τού Πνευματικού Κέντρου ήταν κατάμεστη από τους καλεσμένους Φοιτητές και Απόφοιτους, η συμμετοχή τών οποίων στην συζήτηση  έδειξε ότι το θέμα άγγιξε με επιτυχία προβλήματα που τους απασχολούν.  Ο Σεβασμιώτατος άρχισε την ομιλία του λέγοντας:

«Πιστεύω ότι οι Φοιτητές και γενικώτερα όσοι ασχολούνται με τα γράμματα και είναι τώρα στην αρχή τής νιότης και τής ζωής, είναι το ισχυρώτερο πνευματικό δυναμικό τής περιφέρειάς μας.  Στην συνέχεια αναπτύσσοντας το θέμα διευκρίνισε κατ' αρχήν τα περιεχόμενα τών όρων «Παράδοση» και «μοντέρνο».

«Όταν μιλάμε για Παράδοση, είπε, το μυαλό μας πηγαίνει στο παρελθόν και νομίζουμε ότι πρόκειται περί μιας στασιμότητας και ενός στατικού παράγοντος που δεν έχει καθόλου κίνηση και ζωή.  Ενώ από πλευράς εξωτερικής αυτό φαίνεται ότι είναι αληθινό και ο όρος Παράδοση συνδέεται με κάτι που έγινε στο παρελθόν και παραδίδεται όμως, από ορθοδόξου προοπτικής, αυτό δεν έχει τόση σημασία και σπουδαιότητα γιατί η Ορθόδοξη Παράδοση δεν είναι τίποτα άλλο παρά η αποκάλυψη τού Θεού στο συγκεκριμμένο παρόν.  Επομένως δεν πρόκειται για μια αδράνεια και για μια στατική κατάσταση αλλά για ένα δυναμικό παρόν».

Τον όρο «μοντέρνο» τον χρησιμοποίησε με την έννοια τού «επίκαιρου». Βέβαια ανέλυσε ότι ο όρος «μοντέρνο» και «νεωτερική» κατά την αναγέννηση και τον διαφωτισμό δήλωναν το απλό, το ορθολογικό, το αντιπροσωπευτικό τής πραγματικότητας, το απαλλαγμένο από εσωτερικές αντιφάσεις, το αισιόδοξο για το μέλλον τής επιστήμης και τής τεχνολογίας. Η ανάπτυξη όμως άλλων θεωριών, όπως τής θεωρίας τής σχετικότητος, τής αρχής τής αβεβαιότητας, τής ψυχολογίας τού υποσυνειδήτου, κλόνισαν τον μοντερνισμό που στηριζόταν στον ορθρό λόγο και έτσι γεννήθηκε ο λεγόμενος μεταμοντερνισμός.

Η Ορθοδοξία δεν μπορεί να περιγραφή ούτε από τον μοντερνισμό ούτε από τον μεταμοντερνισμό.  Όπως είπε ο Σεβασμιώτατος: «Η Ορθοδοξία είναι πέρα από το μοντέρνο και πέρα από την μετανεωτερική και το μεταμοντέρνο».  Είναι μια συγκεκριμένη στάση ζωής, ένας συγκεκριμένος τρόπος ζωής, ένας συγκεκριμένος τρόπος ζωής, όπως ακριβώς παραδόθηκε από τους Αγίους, ο οποίος είχε πάντοτε μια επικαιρότητα.  Γι αυτό «ο νέος που έχει σχέση με την Ορθοδοξία είναι ο πιο μοντέρνος νέος».

Στην συνέχεια ο Σεβασμιώτατος ανέλυσε έξι περιπτώσεις στις οποίες φαίνεται ότι «αυτός που συνδέεται με τον αληθινό Χριστιανισμό, που είναι η Ορθοδοξία» μπορεί να έρχεται άνετα σε διάλογο με σύγχρονες τάσεις και ρεύματα και να παρουσιάζεται μάλιστα με πιο «προωθημένες» θέσεις από τους άλλους. 

Στις μέρες μας ζούμε την κατάρρευση τής μεταφυσικής, με την οποία συνδέθηκε ο δυτικός Χριστιανισμός, ζούμε την κατάρρευση τής λογικοκρατίας, τού ορθολογισμού και τού σχολαστικισμού, έχουμε την πτώση τών ιδεολογιών και την ανάδυση τών υπαρξιακών ερωτημάτων και προβλημάτων, έχουμε ένα «μπλοκάρισμα» στο θέμα τής κοινωνίας, υπάρχει μια κόπωση από τον δυτικό τρόπο ζωής, τον αισθησιοκρατικό και ατομοκεντρικό και μια αναζήτηση ενός παραδοσιακού τρόπου ζωής, γενικά υπάρχει μια αναζήτηση και ένα ενδιαφέρον για την βαθύτερη σημασία τής ζωής, την βαθύτερη σημασία τού έρωτα, που διακρίνεται από το σεξ.  Πολλοί στις αναζητήσεις τους για μια βαθύτερη ζωή οδηγούνται στο μυστικισμό τών ανατολικών θρησκειών, οι οποίες κλείνουν τον άνθρωπο στον εαυτό του, γιατί δεν γνωρίζουν την Ορθοδοξία.  Ο Σεβασμιώτατος τόνισε ότι «η Ορθοδοξία έχει μια αληθινή εσωτερικότητα, μια νηπτική παράδοση, που συνδέεται με την κοινωνικότητα, γι' αυτό δεν απομονώνει τον άνθρωπο».

Σε κάποιο άλλο σημείο, εξηγώντας την αρνητική συμπεριφορά πολλών νέων (όπως στο Πολυτεχνείο) είπε: «Όταν ο νέος αναζητά λύσεις υπαρξιακών προβλημάτων μέσα στην Παιδεία και δεν τις βρίσκει, τότε αυτός ο νέος τι θα κάνη; Εκδηλώνει την επανάστασή του.  Ψάχνει να βρη κάτι άλλο, να γκρεμίση αυτή την κοινωνία που τού στερεί τέτοιες απαντήσεις».  Η αρνητική συμπεριφορά χαρακτηρίζει την πρώτη επαφή με την κοινωνία. Όπως χαρακτηριστικά είπε: «Η πρώτη έξοδος από την ατομικότητα είναι η επιθετικότητα».

Ο Σεβασμιώτατος έκλεισε την ομιλία του λέγοντας: «Το μοντέρνο δεν είναι στα ρούχα τα οποία θα φορέση κανείς ή δεν ξέρω σε τι άλλο.  Το μοντέρνο είναι στο κατά πόσο η ύπαρξή του είναι ευαίσθητη και ανοικτή σε κάθε πρόκληση και έχει την δυνατότητα να απαντήση σε κάθε πρόκληση.  Με αυτήν την έννοια, λοιπόν, λέω ότι πράγματι η Ορθόδοξη Παράδοση είναι κάτι το μοντέρνο και αξίζει για μοντέρνους ανθρώπους».

Την ομιλία ακολούθησε ενδιαφέρουσα συζήτηση.  Η όλη εκδήλωση έκλεισε με την κοπή τής Βασιλόπιττας και μια πλούσια δεξίωση, η οποία έδωσε την δυνατότητα για μια πιο προσωπική επικοινωνία.  Την δεξίωση ετοίμασαν κυρίες που βοηθούν το έργο τής Ιεράς Μητροπόλεως.

Δημιουργία αρχείου: 10-7-2023.

Τελευταία μορφοποίηση: 10-7-2023.

ΕΠΑΝΩ