Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Γένεση

Η πτώση των πρωτοπλάστων από τη θεία κατάπαυση * Τα δημιουργήματα και η σχέση τους με τον χρόνο και τους αιώνες * Η 7η Σφραγίδα και οι Δημιουργικές Ημέρες * Μεγάλου Βασιλείου περί Πρώτης Δημιουργικής Ημέρας

Σε ποια Δημιουργική ημέρα πλάσθηκε ο άνθρωπος

και σε ποια ημέρα βρισκόμαστε σήμερα;

 
Οι παράλληλες ημέρες 6η και 7η

 

Η θέση τού ανθρώπου στο Δημιουργικό “χρονοδιάγραμμα” τού Θεού, όπως αυτό περιγράφεται στη Γένεση, είναι ένα θέμα τόσο περιπλεγμένο, που αποφεύγεται συστηματικά να αναφερθεί σε πλήθος αναλύσεων. Όμως όσο πιο περίπλοκο είναι ένα θέμα, τόσο περισσότερο μεγαλείο κρύβει, για όσους δεν αποθαρρύνονται να διεισδύσουν βαθύτερα στα Ιερά κείμενα τής Εκκλησίας.

 

 

Εισαγωγή

Σε παλαιότερο άρθρο μας, έχουμε αναφερθεί στο θέμα αυτό, σε μια πρώτη προσέγγιση. Στο παρόν άρθρο, θα δώσουμε κάποια επί πλέον στοιχεία για το θέμα, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο, όχι μόνο με την περιγραφή τής δημιουργίας τής Γενέσεως, αλλά και με πολλά ακόμα ζητήματα, όπως η εσχατολογία, η κοσμολογία, η σωτηριολογία, η ανθρωπολογία, η Ορθόδοξη ψυχοθεραπεία, και πολλά άλλα.

Για τις ανάγκες τού παρόντος άρθρου, θα επαναλάβουμε κάποια βασικά ζητήματα τού παλαιότερου εκείνου άρθρου, ώστε να γίνει το θέμα κατανοητό από την αρχή του, για όποιον το συναντάει για πρώτη φορά.

 

1. Οι 7 ημέρες τής Γενέσεως και ο άνθρωπος

Είναι γνωστό το πώς η Αγία Γραφή στη Γένεση, μας αφηγείται πώς ο Θεός διαμόρφωσε “τον ουρανό και τη γη”, (δηλαδή το περιβάλλον στο οποίο ζει και κινείται ο άνθρωπος), σε 6 Δημιουργικές ημέρες, και πώς τις 6 αυτές ημέρες, τις ακολούθησε η 7η ημέρα, “κατά την οποία ο Θεός κατέπαυσε από όλα τα έργα Του”.

Είναι γνωστό ότι ο άνθρωπος πλάσθηκε στο τέλος τής 6ης Δημιουργικής ημέρας, μετά από τα ζώα τής ξηράς, (Γένεσις α: 27-36), και πώς ο Αδάμ μετά τη δημιουργία του, τοποθετήθηκε από τον Θεό στον Παράδεισο. (Γένεσις κεφ. β΄).

Στο παλαιότερο σχετικό μας άρθρο, αναφερθήκαμε σε ένα πρώτο πρόβλημα που συναντάει ο ερμηνευτής τής αφήγησης αυτής τής Γενέσεως, το οποίο διατυπώνει ωραία ο αρχιμανδρίτης Ιερεμίας Φούντας, στο βιβλίο του "Γένεσις", έκδοσις 1985, σελ. 68:

"Ως έχει ο στίχος 2 (κεφ. β), εις το εβραϊκόν κείμενον παρουσιάζει δυσκολίας, διότι λέγει: "Την εβδόμην ημέραν ετελείωσεν ο Θεός το έργον του το οποίον έκαμε. Και ανεπαύθη την εβδόμην ημέραν..." Γνωρίζομεν δε ότι το δημιουργικόν έργον του Θεού ετελείωσε την έκτην και όχι την εβδόμην ημέραν. Προς συμβιβασμόν της αντιθέσεως, εγένοντο διάφοροι ερμηνευτικαί προσπάθειαι και προετάθησαν διορθώσεις."

Εξηγήσαμε στην προηγούμενη εκείνη μελέτη μας, ότι η παράξενη αυτή διατύπωση, στην πραγματικότητα δεν αποτελεί αντίφαση, επειδή στην 6η Δημιουργική ημέρα ο Θεός τελειώνει μεν το κατασκευαστικό Του έργο, όμως στην 7η ημέρα Κατάπαυσης, ολοκληρώνεται το σωτηριολογικό Του έργο.

Εξηγήσαμε εκεί, ότι ο άνθρωπος πλάσθηκε πράγματι “κατ' εικόνα Θεού” στο τέλος τής 6ης Δημιουργικής ημέρας, όμως αν και το υλικό έργο του Θεού τελείωσε, ο σκοπός Του δεν είχε ολοκληρωθεί! Η πρόθεσή του ήταν να κάνει άνθρωπο "κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσίν" Του. Όταν όμως έφτιαξε τον άνθρωπο στην 6η δημιουργική ημέρα, τον έκανε μόνο "κατ' εικόνα" Του, όπως φαίνεται στο Γένεσις 1: 26, 27.

Οι άγιοι Πατέρες, μάς εξηγούν ότι το “κατ' εικόνα”, είναι Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ που είχε ο άνθρωπος, να επιτύχει ΚΑΙ το “καθ' ομοίωσιν” Θεού, κάτι όμως που για να επιτευχθεί, χρειάζονται δύο ακόμα πράγματα: Η Χάρις τού Αγίου Πνεύματος από την πλευρά τού Θεού, και η Ελευθέρας Βουλήσεως Επιλογή και Άσκηση από την πλευρά τού ανθρώπου.

Σύμφωνα με την περιγραφή του Γένεσις 2: 7, μόλις ο Θεός δίνει στον άνθρωπο το "εμφύσημα" του Αγίου Πνεύματος, ο άνθρωπος γίνεται από "νεκρή" (χωρίς Άγιο Πνεύμα) ψυχή, "ζωντανή ψυχή", "καθ' ομοίωσιν" του Θεού.

Ο άγιος Ειρηναίος τής Λυών, μας το περιγράφει αυτό πολύ ωραία:

Όταν όμως το Πνεύμα εδώ αναμεμιγμένο με την ψυχή είναι ενωμένο με το πλάσμα του Θεού, τότε ο άνθρωπος καθίσταται πνευματικός και τέλειος εξ αιτίας της διάχυσης του Αγίου Πνεύματος, και είναι αυτός που φτιάχθηκε κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν του Θεού.

Αν όμως το Πνεύμα λείπει από την ψυχή, τότε εκείνος που είναι έτσι, είναι πραγματικά με φύση ζώου, και, έχοντας μείνει σαρκικός, θα είναι ένα ατελές ον, κατέχοντας μεν πράγματι το κατ’ εικόνα (του Θεού) κατά τον σχηματισμό του, αλλά μη έχοντας λάβει το καθ’ ομοίωσιν δια του Πνεύματος, κατ’ αυτόν τον τρόπο το ον αυτό θα είναι ατελές”. (Κατά Αιρέσεων Ε: 6).

Ο άνθρωπος λοιπόν, κατά το τέλος τής 6ης Δημιουργικής ημέρας, κατά την οποία πλάσθηκε ΜΟΝΟ κατ' εικόνα Θεού, δεν είναι ακόμα τέλειος, μπαίνει όμως σε πορεία τελείωσης.

Τότε ο Θεός τον τοποθετεί στον "Παράδεισο", δίνοντάς του το Άγιο Πνεύμα. Ο ΑΔΑΜ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΕΚΕΙΝΗ ΜΠΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΠΑΥΣΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ!

 

2. Είσοδος στην κατάπαυση του Θεού

Ας θυμηθούμε όμως για τις ανάγκες και τού παρόντος άρθρου, τι είναι η "κατάπαυση" του Θεού:

O απόστολος Παύλος στην προς Εβραίους επιστολή του, αναπτύσσει το θέμα της καταπαύσεως, εξηγώντας το χωρίο Ψαλμοί 94 (95 Μασωρ.): 7 - 11. Εκεί το Πνεύμα το Άγιο, (μεταξύ άλλων) λέει για τους Ισραηλίτες που αμάρτησαν και ως αποτέλεσμα γύριζαν επί 40 χρόνια στην έρημο ως το θάνατό τους:

"...σήμερον, εάν της φωνής αυτού ακούσητε, μη σκληρύνητε τας καρδίας υμών ως εν τω παραπικρασμώ... επείρασαν οι πατέρες υμών ...ως ώμοσα εν τη οργή μου ει εισελεύονται εις την κατάπαυσίν μου".

Ο απόστολος λοιπόν, στην προς Εβραίους επιστολή, 3: 7 - 4: 11, εξηγεί ότι η "κατάπαυση", δεν ήταν απλώς το να κληρονομήσουν τη γη της Επαγγελίας οι Ισραηλίτες, αλλά ότι η γη της Επαγγελίας ήταν τύπος της αληθινής "κατάπαυσης" του Θεού. Συγκεκριμένα στο 4: 3 - 11 λέει:

"Εισερχόμεθα γαρ εις την κατάπαυσιν οι πιστεύσαντες, καθώς είρηκεν: "Ως ώμοσα εν τη οργή μου, ει εισελεύσονται εις την κατάπαυσίν μου" καίτοι των έργων από καταβολής κόσμου γενηθέντων.

Είρηκε γαρ που περί της εβδόμης ούτω: "και κατέπαυσεν ο Θεός εν τη ημέρα τη εβδόμη από πάντων των έργων αυτού"

και τούτω πάλιν: "Ει εισελεύσονται εις την κατάπαυσίν μου".

Επεί ουν απολείπεταί τινας εισελθείν εις αυτήν, και οι πρότερον ευαγγελισθέντες ουκ εισήλθον δι' απείθειαν, πάλιν τινά ορίζει ημέραν, σήμερον, εν Δαβίδ λέγων, μετά τοσούτον χρόνον, καθώς είρηται: "σήμερον εάν της φωνής αυτού ακούσητε, μη σκληρύνητε τας καρδίας υμών".

Ει γαρ αυτούς ο Ιησούς (του Ναυή) κατέπαυσεν, ουκ αν περί άλλης ελάλει μετά ταύτα ημέρας. Άρα απολείπεται σαββατισμός τω λαώ του Θεού.

Ο γαρ εισελθών εις την κατάπαυσιν αυτού και αυτός κατέπαυσεν από των έργων αυτού, ώσπερ από των ιδίων ο Θεός.

Σπουδάσωμεν ουν εισελθείν εις εκείνην την κατάπαυσιν..."

O απόστολος λοιπόν, αφού εξηγεί ότι κάποιοι θα έπρεπε να εισέλθουν στην κατάπαυση του Θεού, μια και οι Ισραηλίτες εκείνοι δεν εισήλθαν, και αφού εξηγεί ότι η γη της Επαγγελίας δεν ήταν η σπουδαιότερη κατάπαυση, στο εδάφιο 7 μιλάει για τον Δαβίδ. Λέει, ότι αν η κατάπαυση ήταν εκείνη στην οποία εισήγαγε τους Ισραηλίτες ο Ιησούς του Ναυή, δεν θα έγραφε μετά από τόσα χρόνια στον καιρό του Δαβίδ, τη λέξη: "σήμερον". Συνεπώς, εφ' όσον ο Δαυίδ μιλούσε περί άλλης "καταπαύσεως", "απομένει σαββατισμός για το λαό του Θεού". Και στο εδάφιο 11, παροτρύνει τους Χριστιανούς, να προσπαθήσουν να εισέλθουν στην κατάπαυση του Θεού.

Σύμφωνα με τον συγγραφέα της προς Εβραίους επιστολής λοιπόν, η "κατάπαυση" του Θεού, δεν είναι κάτι που τελείωσε, ούτε κάτι που αφορά μόνο το Θεό. Αφορά όλους τους Χριστιανούς, σύμφωνα και με το χωρίο Αποκάλυψις 14: 13: "...μακάριοι οι νεκροί οι εν Κυρίω αποθνήσκοντες απ' άρτι. Ναι, λέγει το Πνεύμα, ίνα  αναπαύσονται εκ των κόπων αυτών, τα γαρ έργα αυτών ακολουθεί μετ' αυτών".

Ήδη λοιπόν από τον 1ο αιώνα που γράφτηκαν αυτά τα λόγια, οι κεκοιμημένοι εν Κυρίω (Χριστιανοί), εισέρχονται στην "κατάπαυση" του Θεού, και αναπαύονται από τα έργα τους, όπως ο Θεός αναπαύθηκε από τα δικά Του.

Το ίδιο μας λέει και ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς:

"Τίνα ουν ο λόγος ήν, "ημάς, λέγων, αναπαύσει"; Αλλά και "αναπαύσει φησίν, από τής γης, ής ο Θεός κατηράσατο"; Τις ουν ο αναπαύσας ημάς από τής γης ταύτης, ει μη ο τον ουρανόν ανοίξας και αναγαγών εκείσε την ημετέραν φύσιν, και λόγοις και έργοις την προς ουρανόν υποδείξας άνοδον και προς αυτήν ημάς εκκαλούμενος; Ει δε και ο κατακλυσμός τύπος ήν τής αναπαύσεως ταύτης, αλλ' ως εκκοπή και κατάπαυσις τής αμαρτίας, ου τών ημαρτηκότων άνεσις και ανάπαυσις". (Αγ. Γρηγορίου τού Παλαμά Ομιλία ΝΖ (57): δ).

Ας γυρίσουμε για λίγο στον Αδάμ, να θυμηθούμε τι του είπε ο Θεός μετά την αμαρτία του:

"...επικατάρατος η γη εν τοις έργοις σου εν λύπαις φάγη αυτήν πάσας τας ημέρας της ζωής σου ακάνθας και τριβόλους ανατελεί σοι, και φάγη τον χόρτον του αγρού εν ιδρώτι του προσώπου σου φάγη τον άρτον σου έως του αποστρέψαι σε εις την γην, εξ ής ελήμφθης..." (Γένεσις 3: 17 - 19).

Σύμφωνα με τα λόγια αυτά, ο Αδάμ όταν ήταν στον παράδεισο βρισκόταν στην "κατάπαυση του Θεού". Η "κατάπαυση του Θεού", ήταν η "ανάπαυσή Του" από πάντων των έργων του, στην οποία συμμετείχε ο Αδάμ. Τι ήταν λοιπόν η εργασία με τον ιδρώτα του Αδάμ; Μα φυσικά ΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ της κατάπαυσης του Θεού από τα έργα του! Ο Αδάμ εργαζόμενος σκληρά, θα ελάμβανε το αντίθετο απ' αυτό που απολαμβάνουν "οι αποθανόντες από τώρα", καθώς "αναπαύονται από των έργων τους". (Αποκάλυψις 14: 13). Πρόκειται για την έξοδο του Αδάμ από την κατάπαυση του Θεού, την οποία απολάμβανε όσο βρισκόταν στο "καθ' ομοίωσιν". Πρόκειται για την πτώση του από την 7η ημέρα.

Είναι η ίδια κατάπαυση στην οποία ήλπιζε ο Λάμεχ, όταν προφητικά ονόμασε το γιο του: "Νώε":

"και επωνόμασεν το όνομα αυτού Νώε λέγων: "Ούτος διαναπαύσει ημάς από των έργων ημών και από των λυπών των χειρών ημών και από της γης, ης κατηράσατο Κύριος ο Θεός"". (Γένεσις 5: 29).

Ο Λάμεχ γνώριζε ότι παρά την κατάρα του Θεού επί της γης, υπήρχε ακόμα κατάπαυση! Προεφήτευσε λοιπόν, ότι ο Νώε θα είχε το ρόλο του σ' αυτό το Θεϊκό σχέδιο να εισέλθουν οι δίκαιοι στην "κατάπαυση του Θεού".

 

3. Η σχέση 6ης, 7ης και 8ης Ημέρας

Εδώ τίθεται το σημαντικό στοιχείο του χρόνου και της σχέσεως μεταξύ των δημιουργικών ημερών. Αφού ο Αδάμ με την αμαρτία του ξέπεσε από την 7η ημέρα τών αγίων, σε ποια ημέρα βρέθηκε;

Πριν όμως το εξηγήσουμε αυτό περισσότερο, είναι ανάγκη να δείξουμε τις σχέσεις τών τριών αυτών ημερών.

 

Α. Η ημέρα που δεν τελείωσε

Είναι σπουδαίο το ότι από τις 7 ημέρες που αναφέρει η Γένεσις, η μόνη που δεν τελείωσε, είναι η 7η! Για όλες τις προηγούμενες, αναφέρεται: "και εγένετο εσπέρα και εγένετο πρωί, ημέρα τάδε". (Γένεσις 1: 5, 8, 13, 19, 23, 31). Για την εβδόμη αντιθέτως, (αλλά και για την ογδόη, την πρώτη ημέρα τής καινής κτίσης), ισχύει το χωρίο του Ζαχαρία 14: 6,7, που αναφέρει ότι δεν τελειώνουν ποτέ, ότι είναι η αιώνια ανέσπερη ημέρα του Κυρίου: "εν εκείνη τη ημέρα ουκ έσται φως και ψύχος και πάγος (έσται μίαν ημέραν), και η ημέρα εκείνη γνωστή τω Κυρίω, και ουχ ημέρα και ου νυξ, και προς εσπέραν έσται φως".

Η έμμεση παραπομπή του χωρίου στις δημιουργικές ημέρες της Γενέσεως είναι σαφής. Σκοπίμως το χωρίο αντιτίθεται στις έξι πρώτες δημιουργικές ημέρες, οι οποίες έχουν "εσπέρα και πρωί". Εδώ όμως, "και προς εσπέραν έσται φως". Αυτή είναι η ημέρα του Κυρίου και των αγίων Του, όπως φαίνεται στο προηγούμενο χωρίο, το Ζαχαρίας 14: 5: "και ήξει Κύριος ο Θεός μου και πάντες οι άγιοι μετ' αυτού".

Τα λόγια αυτά αναφέρονται τόσο στην 7η, όσο και στην 8η ημέρα, καθώς και οι δύο αυτές ΔΕΝ έχουν τέλος, δηλαδή είναι "ανέσπερες". Είναι δε ενδιαφέρον, ότι η 7η ημέρα Κατάπαυσης δεν έχει ούτε καν αρχή, καθώς ούτε αρχή αναφέρει η Γένεσις γι' αυτήν. Πώς θα μπορούσε άλλωστε να έχει αρχή ή τέλος, η ημέρα Κατάπαυσης τού άναρχου και άχρονου Θεού; Γιατί σ' αυτή την προϋπάρχουσα ημέρα τής "αϊδίου" μακαριότητας τού Θεού εισάγονται οι άνθρωποι, η οποία ημέρα μακαριότητας προϋπάρχει τών ανθρώπων και κάθε εν χρόνω ημέρας!

 

Β. Η διαφορά 7ης και 8ης Ημέρας

Ας το εξηγήσουμε αυτό για λίγο:

Ας πάρουμε ως παράδειγμα την εβδομάδα. Οι Ισραηλίτες ξεκινούσαν από την 1η ημέρα, και έφθαναν στην 7η, που ήταν το Σάββατο. Τότε δεν εργάζονταν, επειδή αυτή η ημέρα ήταν τύπος της 7ης ημέρας Κατάπαυσης του Θεού, κατά την οποία Εκείνος "ανεπαύθη" και "την αγίασε". (Έξοδος 20: 8 - 11).

Στη Χριστιανική εποχή, χρησιμοποιούμε ως ημέρα αναπαύσεως κυρίως την Κυριακή, επειδή σ' αυτήν αναστήθηκε ο Κύριος και έτσι αυτή απέκτησε την αξία της ημέρας σωτηρίας ("καταπαύσεως") του ανθρώπου, και προεικόνισε την πρώτη ημέρα τού μέλλοντος αιώνα. Έτσι η Κυριακή εκτός από 1η ημέρα της εβδομάδος, είναι και η ημέρα καταπαύσεως των Χριστιανών, δηλαδή ημέρα Σαββατισμού (αναπαύσεως)! Είναι όμως ταυτόχρονα και η επομένη του Σαββάτου, που κορυφώνει την εβδομάδα, δηλαδή 8η! Εξαρτάται δηλαδή πώς θα τη μετρήσει κάποιος. Μπορεί να θεωρηθεί 1η, 7η (δηλαδή Σάββατο), ή 8η ημέρα της εβδομάδος. Μάλιστα στην Αγία Γραφή αναφέρεται και ως "μία τών Σαββάτων" (Πράξεις 20: 7).

Τόσο η 7η όσο και η 8η ημέρα, είναι ΑΝΕΣΠΕΡΕΣ. Είναι δηλαδή ημέρες που δεν τελειώνουν, όπως τελειώνουν οι προηγούμενες 6 Δημιουργικές ημέρες. Και όπως η 7η είναι παράλληλη με την 6η, έτσι και η 8η, η οποία ξεκινάει για τους ανθρώπους από την Ανάσταση τών Νεκρών κατά τον Μέλλοντα Αιώνα (και εγκαινιάζεται τότε), ξεκινάει κατά το οριστικό τέλος τής 6ης και βαίνει παράλληλα με την 7η στην αιωνιότητα.

Ποια είναι η διαφορά τής 7ης από την 8η ημέρα;

Η διαφορά τους είναι ότι η 7η ημέρα σχετίζεται με την Πνευματική τελειοποίηση τού ανθρώπου, ακόμα και όσο υπάρχει η 6η Δημιουργική ημέρα τής Φθοράς, ενώ η 8η, συμπεριλαμβάνει την αφθαρτοποίηση ΚΑΙ τών αναστημένων σωμάτων, κατά τον Μέλλοντα αιώνα, όταν πλέον η 6η Δημιουργική ημέρα ολοκληρωθεί και παρέλθει.

Η 8η ημέρα λοιπόν, είναι κατάσταση τού όλου ανθρώπου και όλης τής αφθαρτοποιημένης κτίσεως κατά τον Μέλλοντα Αιώνα, ενώ η 7η ημέρα είναι κατάσταση μόνο τής Πνευματικής πορείας τού ανθρώπου προς το καθ' ομοίωσιν.

Η 8η Ημέρα, είναι κατά κάποιον τρόπο μία "επέκταση" τής 7ης, από τα Πνευματικά ΚΑΙ προς τα Υλικά, και συνεχίζει μαζί της, ολοκληρώνοντάς την, κινούμενες παράλληλα προς την αιωνιότητα.

Το ότι η 8η Ημέρα, η οποία ταυτίζεται με τον Μέλλοντα Αιώνα, αποτελεί προέκταση τής 7ης ημέρας Κατάπαυσης και προς την κτίση, φαίνεται από εδάφια σαν το ακόλουθο:

"αδύνατον γαρ τους άπαξ φωτισθέντας γευσαμένους τε της δωρεάς της επουρανίου και μετόχους γενηθέντας Πνεύματος Αγίου και καλόν γευσαμένους Θεού ρήμα δυνάμεις τε μέλλοντος αιώνος, και παραπεσόντας, πάλιν ανακαινίζειν εις μετάνοιαν" (Εβραίους 6: 4-6).

Είναι προφανές ότι αφού κάποιοι γεύονται τις δυνάμεις τού ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ αιώνος από τώρα, ο Μέλλων αυτός Αιώνας δεν είναι τόσο ξένος και απρόσιτος· αλλά οι δυνάμεις του, ΣΥΝΥΠΑΡΧΟΥΝ εντός τής 7ης ημέρας Κατάπαυσης τών αγίων ΗΔΗ από τώρα, τέμνοντας σταυρικά την 6η Δημιουργική ημέρα στην οποία βρισκόμαστε όσοι δεν έχουμε εισέλθει ακόμα στη Θεία Κατάπαυση. Οι άγιοι τής 7ης Ημέρας, πριν ακόμα απολαύσουν την αφθαρτοποίηση τού σώματος και τής κτίσεως, ήδη από τώρα μετέχουν τών δυνάμεων αυτών, επειδή η 8η Ημέρα δεν είναι παρά μόνο η προέκταση - επέκταση τής 7ης προς την υλική κτίση, και δεν την καταργεί!

Σε αντίθεση, όπως είπαμε, η 6η Δημιουργική ημέρα, είναι ΣΑΡΚΙΚΗ και ΦΘΑΡΤΗ, και φυσικά κάποτε τελειώνει!

 

Γ. Γραμμικός και Σταυρικός χρόνος

Αυτό έχει σχέση με τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το χρόνο. Και στο δημιουργικό σχέδιο του Θεού, ο χρόνος μπορεί να γίνει αντιληπτός με δύο διαφορετικούς τρόπους:

1. Γραμμικός χρόνος, και

2. (και Χριστιανικότερον) Σταυρικός χρόνος.

Ο Γραμμικός χρόνος, είναι η αντίληψη των γεγονότων κατά σειράν, κατά ακολουθία γεγονότων. Σύμφωνα με το Γραμμικό χρόνο, μετά από τις 6 δημιουργικές ημέρες, ακολουθεί η 7η ημέρα Καταπαύσεως, από την οποία όμως ο Αδάμ ξεπέφτει. Γραμμικά όμως, η 7η ημέρα θα ήταν ένα γεγονός ανεπανάληπτο, καθώς ο χρόνος δεν επανέρχεται. Τα μάτια των ανθρώπων αποβλέπουν πλέον στον "μέλλοντα αιώνα", σε μια άλλη καινούρια ημέρα καταπαύσεως, που θα αντικαταστήσει την 7η, όπως η Κυριακή αντικατέστησε το Σάββατο των Ιουδαίων. Την ημέρα αυτή, κάποιοι πατέρες την ονομάζουν: 8η Ημέρα, και την ταυτίζουν με την ημέρα του Κυρίου, την ημέρα τής ανάστασης τών σωμάτων, και τής επικράτησης τού Μέλλοντος Αιώνος επί τής κτίσεως.

Δεν είναι λάθος αυτή η αντίληψη. Είναι η συνήθης αντίληψη του χρόνου, όπως τον αντιλαμβανόμαστε ανθρώπινα. Υπάρχει όμως και ένας περισσότερο ακριβής τρόπος αντίληψης:

Ο Σταυρικός χρόνος. Πρόκειται για τον Χριστιανικά ακριβέστερο τρόπο αντίληψης του θείου σχεδίου. Κατ' αυτόν, τα γεγονότα δεν κινούνται κατ' ανάγκην γραμμικά, αλλά οι ημέρες μπορούν να συμπορεύονται, και να εναλλάσσονται στην ανθρώπινη ιστορία. Είναι δε ο πιο ταιριαστός τρόπος αντίληψης του θείου σχεδίου, όχι μόνο επειδή συγγενεύει με την άχρονη κατάσταση του Θεού, αλλά και επειδή έτσι δεν χρειάζεται η λήξη τής 6ης ημέρας για την αποδοχή τής 7ης ημέρας, ούτε η λήξη τής 7ης ημέρας για την αποδοχή μιας 8ης ημέρας. Γιατί μπορούν οι ημέρες αυτές να συμπορεύονται. Δεν πρόκειται δηλαδή για κατ' ανάγκην χρονική διαδοχή, καθώς από την 7η ημέρα και μετά ο χρόνος καταλύεται, αλλά για "τροπική" διαδοχή. Πρόκειται για διαδοχή τρόπου υπάρξεως τών όντων.

Πώς θα εξηγούσαμε λοιπόν τη δημιουργική εβδομάδα του Θεού με βάση τη Σταυρική αντίληψη του χρόνου;

Σύμφωνα μ' αυτήν, η ανέσπερη και αγιασμένη 7η ημέρα του Κυρίου, δεν αλλοιώνεται, παρά τη δική μας γραμμική αντίληψη του χρόνου. Θεωρούμε σημαντικό το ότι στο χωρίο Γένεσις 2: 4, αμέσως μετά από την ανάπτυξη, των περί της 7ης ημέρας καταπαύσεως του Κυρίου, συνοψίζονται οι 6 προηγούμενες ημέρες σε μία, καθώς λέει: "Αύτη η βίβλος γενέσεως ουρανού και γης, ότε εγένετο, ή ημέρα εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην..." Και ενώ στα προηγούμενα περιγράφονται 6 ημέρες για τη δημιουργία, ξαφνικά αυτές ενοποιούνται, σε μία ημέρα και θεωρούνται μία ενιαία περίοδος, και ξεχωρίζονται από την 7η.

Αυτό καθ' ημάς συμβαίνει, επειδή η 7η (όπως και η 8η) ημέρα, τέμνει (σταυρικά) τις υπόλοιπες δημιουργικές ημέρες, και δεν τις αντικαθιστά χρονικά, επειδή εδώ πρόκειται για ένα "ανώτερο" είδος "χρόνου", που προσιδιάζει στους αγίους.

Ενώ όλα τα ως τότε κτίσματα ζούσαν το γραμμικό χρόνο, ξαφνικά ο Αδάμ "γεύθηκε" κάτι ανώτερο. Με τη λήψη του Αγίου Πνεύματος, ανυψώθηκε σ' ένα άλλο είδος χρόνου: στην "κατάπαυση του Θεού".

Μετά την πτώση του, κατέπεσε και πάλι στο γραμμικό χρόνο, όπου συνέχισαν να ζουν οι άνθρωποι ως τον καιρό του Κυρίου Ιησού Χριστού. Τότε, η πόρτα της κατάπαυσης του Θεού άνοιξε και πάλι.

Αυτό σκιαγραφείται όμορφα, από τον Ματθαίο στην αρχή του Ευαγγελίου του. Εκεί ο Ματθαίος, στα εδάφια 1: 1 - 17, χωρίζει τα ονόματα των προπατόρων του Κυρίου Ιησού Χριστού σε τρεις ομάδες των 14ων ονομάτων. Οι τρεις αυτές ομάδες όμως, αποτελούνται από 6 επτάδες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν έξι (γραμμικές) δημιουργικές εβδομάδες, σε αντιστοιχία με τις 6 δημιουργικές ημέρες. Και τότε, στο τέλος των 6 αυτών δημιουργικών εβδομάδων, προβάλλει το όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Αυτό συμβαίνει επειδή ΤΟΤΕ, η ανθρώπινη φύση θεώνεται, και ανυψώνεται δια Ιησού Χριστού στην 7η περίοδο της καταπαύσεως του Θεού.

Από τότε, "...μακάριοι οι νεκροί οι εν Κυρίω αποθνήσκοντες... ίνα  αναπαύσονται εκ των κόπων αυτών, τα γαρ έργα αυτών ακολουθεί μετ' αυτών". (Αποκάλυψις 14: 13). Οι σεσωσμένοι αυτοί άγιοι, μετέχουν του παραδείσου από τον οποίο έπεσε ο Αδάμ στο γραμμικό χρόνο. Και ενώ για τους απλούς ανθρώπους ο χρόνος κινείται γραμμικά, σε μια ανώτερη διάσταση χρόνου οι άγιοι μετέχουν της αιωνίου αναπαύσεως του Θεού.

Η παράλληλη αυτή "διάσταση" χρόνου, φαίνεται σε διάφορες διατυπώσεις της Αγίας Γραφής, όπως στο χωρίο Εφεσίους 1: 4: "καθώς εξελέξατο ημάς εν αυτώ προ καταβολής κόσμου είναι ημάς αγίους και αμώμους κατενώπιον αυτού εν αγάπη".

Έχοντας λοιπόν υπ' όψιν ότι ο γραμμικός χρόνος καταργείται κατά το τέλος τής 6ης Δημιουργικής ημέρας, και αντικαθίσταται από τον Μέλλοντα Αιώνα, και ότι η 7η ημέρα Κατάπαυσης ΓΕΦΥΡΩΝΕΙ παράλληλα την 6η και την 8η ημέρα, (η οποία 8η θα ανατείλει μόνο με το τέλος τής 6ης, ως ημέρα "Παλιγενεσίας" τού υλικού κόσμου), αντιλαμβανόμαστε ότι η μόνη ημέρα που απομένει για να τοποθετήσουμε τον Αδάμ ΜΕΤΑ την πτώση του, αλλά και όλους όσους δεν έχουμε ακόμα εισέλθει στην Κατάπαυση τού Θεού, είναι η 6η Δημιουργική ημέρα τής φθαρτότητας!

 

4. Σε ποια Δημιουργική Ημέρα πλάσθηκε η Εύα;

Για την κατανόηση τού ζητήματος τής 6ης και τής 7ης Ημέρας, είναι χρήσιμο να δούμε ένα φαινομενικό παράδοξο τής Γενέσεως: Πώς γίνεται να πλάσθηκε η Εύα στην 7η ημέρα κατάπαυσης τού Θεού, αφού ο Θεός είχε ήδη παύσει να δημιουργεί;

 

Α. Το φαινομενικό παράδοξο τής δημιουργίας τής Εύας

Αφού η Εύα δημιουργήθηκε εντός τού Παραδείσου τής Εδέμ από την πλευρά τού Αδάμ, εντός τού Παραδείσου, είναι προφανές ότι δημιουργήθηκε κατ' ευθείαν στην 7η ημέρα Κατάπαυσης, η οποία επικρατούσε στον Παράδεισο, μια και ο Παράδεισος, ήταν ο τόπος στον οποίο ο Αδάμ και η Εύα βρίσκονταν στην Κατάπαυση τού Θεού, ενώ πορεύονταν στο δρόμο τού καθ' ομοίωσιν. Έχουμε εξηγήσει πώς η 7η ΑΝΕΣΠΕΡΗ ημέρα, είναι ο αιώνας τών αγίων, στον οποίο οι άγιοι τού Θεού βιώνουν την εν Πνεύματι Ζωή τού Θεού και σήμερα, μεταμορφούμενοι "από δόξης εις δόξαν" (Β΄ Κορινθίους 3/γ: 18).

Έχουμε εξηγήσει, πώς η 7η Ανέσπερη Ημέρα Κατάπαυσης τού Θεού και τών αγίων, δεν ακολουθεί γραμμικά τις έξι προηγούμενες Δημιουργικές Ημέρες, αλλά τέμνει Σταυρικά την 6η Δημιουργική ημέρα, βιούμενη είτε ως Κατάπαυση, είτε ως Λειτουργικός χρόνος και ότι αν κάποιος εκ τών αγίων εκπέσει από την Κατάπαυση τού Θεού, βρίσκεται και πάλι στην 6η Δημιουργική ημέρα τής φθοράς, όπως ο Αδάμ και η Εύα, που με την αμαρτία τους έπεσαν στην 6η Δημιουργική ημέρα.

Στο σημείο όμως αυτό, τίθεται ένα φαινομενικό παράδοξο:

Στη Γένεση διαβάζουμε:

"Και συνετελέσθησαν ο ουρανός και η γη και πας ο κόσμος αυτών. 2 και συνετέλεσεν ο Θεός εν τη ημέρα τη έκτη τα έργα αυτού, α εποίησε, και κατέπαυσε τη ημέρα τη εβδόμη από πάντων των έργων αυτού, ων εποίησε. 3 και ευλόγησεν ο Θεός την ημέραν την εβδόμην και ηγίασεν αυτήν· ότι εν αυτή κατέπαυσεν από πάντων των έργων αυτού, ων ήρξατο ο Θεός ποιήσαι." (Γένεσις 2/β: 1-3).

Επομένως ο Θεός τελειώνει ΟΛΑ του τα έργα στο τέλος της 6ης Δημιουργικής Ημέρας και η κατάπαυση από ΠΑΝΤΩΝ των έργων Του ισχύει στην κατάσταση της 7ης Ημέρας.

Αν δεχτούμε ότι η Εύα δημιουργήθηκε την 7η Ημέρα (εφόσον η κατάσταση τού Παραδείσου στην Εδέμ βρισκόταν στην 7η Ημέρα κατάπαυσης τού Θεού), πώς έγινε αυτό εφόσον ο Θεός τελείωσε ΟΛΑ του τα έργα στην 6η Ημέρα; Δηλαδή εάν δεχτούμε ότι ζούμε ακόμα στην 6η Δημιουργική Ημέρα κατά την οποία ο Θεός ακόμα δεν κατέπαυσε από τα έργα του, ΕΝΤΟΣ όμως του Παραδείσου εφόσον έχουμε κατάπαυση, πώς γίνεται να πλάθει εκεί μετά την Εύα; Δεν είναι και αυτή κτίσμα τού Θεού;

 

Β. Η σχέση τής Εύας με την 6η Δημιουργική και με την 7η ημέρα

Μετά λοιπόν από την παραπάνω επεξήγηση, είμαστε πλέον σε θέση να καταλάβουμε την απάντηση στο ερώτημα που θέσαμε για την Εύα.

Αφού έχουμε παράλληλα τις δύο ημέρες, (6η και 7η), και η μεν 6η αναφέρεται στην υλική δημιουργία, ενώ η 7η στην Πνευματική πρόοδο τών αγίων προς το καθ' ομοίωσιν, και αφού η 7η ημέρα ΔΕΝ έχει σχέση με την φθαρτή κτίση και την κτίση τών σωμάτων, έχουμε το εξής σχήμα:

Όταν μιλάμε για τη δημιουργία της Εύας, μιλάμε για τη ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ της κατασκευή. Άρα όντως εντάσσεται και αυτή η κατασκευή στην 6η Δημιουργική ημέρα. Και έτσι λύνεται το ερώτημα: «Πώς την έπλασε αφού αναπαύθηκε;».

Όταν όμως μιλάμε για την «καθ’ ομοίωσιν» δημιουργία της, μιλάμε για την ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ της κατάσταση, η οποία εντάσσεται εντός της 7ης ημέρας των αγίων! Γι’ αυτό διαχωρίζεται από την 6η Δημιουργική Ημέρα!

Έχουμε λοιπόν την Εύα να μετέχει και της 6ης και της 7ης ημέρας (όπως και ο Αδάμ).  Στην 6η (ως υλική δημιουργία «κατ’ εικόνα»), στην δε 7η ως πνευματική (καθ’ ομοίωσιν)!

Ενώ η πρώτη ανθρωπολογική διήγηση στο πρώτο κεφάλαιο τής Γενέσεως, μιλάει για την ΥΛΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ, στην δεύτερη ανθρωπολογική διήγηση της Γενέσεως στο δεύτερο κεφάλαιό της, ο λόγος γίνεται ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ για την 7η ημέρα της Κατάπαυσης και όχι για τη σωματική κατασκευή τών πρωτοπλάστων!

Αυτό βέβαια, σε καμιά περίπτωση δεν κλονίζει το γεγονός, ότι η Εύα πλάσθηκε στον Παράδεισο, εντός τής 7ης ημέρας. Γιατί όντως η Εύα από την αρχή της ζωής της, είχε το Άγιο Πνεύμα ως «καθ’ ομοίωσιν» δημιουργία. Δεν βίωσε τις συνθήκες τής 6ης Δημιουργικής ημέρας από την αρχή της ζωής της, όπως οι πτωτικοί άνθρωποι.

Όταν λέμε ότι η Εύα πλάσθηκε εντός τής 7ης ημέρας, εννοούμε το ότι δεν βίωσε από την αρχή τής ζωής της την κατάσταση τής φθοράς που βίωσαν οι πτωτικοί άνθρωποι, οι εκτός τής Εδέμ. Δεν εννοούμε ότι ΤΟ ΣΩΜΑ ΤΗΣ δεν ανήκε (δημιουργικά) στην 6η ημέρα! Γιατί ναι, βιολογικά, ήταν και αυτή πλασμένη στην 6η ημέρα. Ως ΠΛΗΡΗΣ ΥΠΟΣΤΑΣΗ όμως, πλασμένη ΚΑΙ ΚΑΘ' ΟΜΟΙΩΣΙΝ, ήταν τέκνο τής 7ης ημέρας τών αγίων, ως τη στιγμή που αμάρτησε!

Όταν όμως ο Αδάμ και η Εύα ξέπεσαν με την αμαρτία από την Κατάπαυση τού Θεού, ξέπεσαν επίσης από την 7η προς την 6η Δημιουργική ημέρα τής φθοράς, γι' αυτό και ο Θεός τους ξεκαθάρισε ότι η μεν Εύα θα γεννούσε με πόνους τα τέκνα της (σαν κοινή σαρκική  γυναίκα), ο δε Αδάμ, από την χαμένη Κατάπαυση, θα ίδρωνε να βγάζει το ψωμί του, σε έναν κόσμο φθοράς, (όπως οι άλλοι φθαρτοί, πτωτικοί άνθρωποι τής 6ης ημέρας).

Ο Θεός εξαγγέλλει την ευλογία του προς τους ανθρώπους τής 6ης Δημιουργικής ημέρας, όμως δημιουργώντας την Εύα, έχει στο σκοπό Του και την Εύα ως μέρος τής ημέρας αυτής, ΠΡΟΝΟΗΤΙΚΑ, προγνωρίζοντας ο Θεός ότι κάποτε θα έπεφτε και θα γινόταν κι εκείνη μέρος τής φθαρτής εκείνης ημέρας. Προγνωρίζοντας ότι τόσο ο Αδάμ όσο και η Εύα, θα γίνονταν σαρκικοί από Πνευματικοί που πλάσθηκαν.

Η Εύα δημιουργημένη σε μια ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας στην Εδέμ, κατά το μεν σώμα βεβαίως εντάσσεται στα εξαήμερα δημιουργικά έργα τού Θεού, κατά δε την αγιότητα όμως, ήταν "συμπολίτης τών αγίων" τής 7ης ημέρας, από την αρχή τής ζωής της, και μόνο μετά την αμαρτία βρέθηκε ψυχή τε και σώματι πεσμένη στην 6η ημέρα.

Ο καθ' ομοίωσιν τού Θεού πλασμένος άγιος, δεν είναι μόνο καθ' ομοίωσιν, αλλά είναι ΚΑΙ κατ' εικόνα. Γι' αυτό και παρά την πτώση τους, ο Αδάμ και η Εύα, εντάχθηκαν σε εκείνη την ευλογία τού Θεού προς τους κατ' εικόνα ανθρώπους τής 6ης ημέρας. Γι' αυτό και το σώμα τους δημιουργικά, εντάσσεται στη γενική δημιουργία τής 6ης ημέρας. Το δε πνεύμα τους, είναι "πνεύμα υιοθετημένων υιών του Θεού" και εντάσσεται στην 7η ημέρα Κατάπαυσης τών αγίων.

Η Γένεση όλα αυτά μάς τα δίνει σπερματικά, αναφέροντας μόνο ότι η Εύα πλάσθηκε στον Παράδεισο τής Εδέμ, χωρίς να διευκρινίζει αναλυτικά τα περί τής κατασκευής τού σώματός της και τα περί Καταπαύσεως τού πνεύματός της. Τα αφήνει για εμβάθυνση μόνο σε όσους διψούν να διεισδύσουν στα μεγαλεία τής δημιουργίας τού Θεού. Γι' αυτούς που δεν προσπερνούν τις λεπτομέρειες και τις φαινομενικές αντιφάσεις, αλλά που θέλουν να εισέρχονται σε βάθος στα γραφόμενα, εξηγώντας και την παραμικρή λεπτομέρεια. Και για τους ερευνητές τών μεγαλείων τού Θεού, ο Θεός έχει προνοήσει να υπάρχουν όλα όσα χρειάζονται για απαντήσεις, χορταίνοντας την πείνα τους για αλήθεια, κατά την επιθυμία τους να διδαχθούν.

Και όλα αυτά, δείχνουν κατηγορηματικά και επεξηγούν σε πολλά σημεία, την παραλληλία και ταυτόχρονα την τομή, τής 6ης με την 7η Ημέρα.

 

5. Η σχέση τού Αδάμ ως Υποστατικής Αρχής τών ανθρώπων, με την 6η Δημιουργική ημέρα

Έχουμε μιλήσει για το θέμα τού Αδάμ ως Υποστατικής αρχής τής ανθρωπότητας σε παλαιότερο άρθρο μας. Εδώ θα αναπτύξουμε περισσότερο το θέμα, με κύριο ερώτημα: Απουσίαζε ο Αδάμ ως Υποστατική Αρχή μας από την 6η Δημιουργική ημέρα;

 

Α. Δεν υπάρχει γυμνή ουσία

Έχουμε ξαναπεί, ότι κατά την Ορθοδοξία, "ουσία γυμνή υποστάσεως δεν υπάρχει". Έτσι, όταν μιλάμε για τον "Θεό", δεν μιλάμε για γυμνή ουσία, αλλά για την υπόσταση τού Πατρός, που είναι η "υποστατική αρχή" τής Θεότητας. Κατά τον ίδιο τρόπο, όταν μιλάμε για "άνθρωπο", δεν μιλάμε για την "ουσία τής ανθρωπότητας", αλλά για την υποστατική αρχή της, την υπόσταση τού Αδάμ.

Ο Θεός δεν πολιτεύεται με μάζες, αλλά με πρόσωπα. Γιατί μόνο μεταξύ προσώπων μπορεί να αναπτυχθεί σχέση και αγάπη. Γι' αυτό και όταν μιλάει η Αγία Γραφή για "άνθρωπο", μιλάει πρώτιστα και κύρια για τον Αδάμ, ως εκπροσώπου τής ανθρωπότητας και μέσα απ' αυτόν ο Θεός βλέπει όλους τους άλλους ανθρώπους, όταν αναφέρεται στο σύνολό μας.

Η Αγία Γραφή γράφει για τον Αδάμ: "Αύτη (η Σοφία) πρωτόπλαστον πατέρα κόσμου μόνον κτισθέντα, διεφύλαξε και εξείλατο αυτόν εκ παραπτώματος ιδίου" (Σοφία Σολομώντος 10/ι: 1).

Δηλαδή: "Αυτή, (η Σοφία), τον μόνο πρωτόπλαστο πατέρα τού κόσμου που κτίσθηκε, τον διαφύλαξε και τον έσωσε από το δικό του παράπτωμα". Μας ξεκαθαρίζει, ότι ο Αδάμ είναι αυτός που ως μόνος πρωτόπλαστος είναι ο μόνος πατέρας τού κόσμου. Με άλλα λόγια, η μοναδική υποστατική αρχή τής ανθρωπότητας.

Και ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός γράφει για τον Αδάμ:

"Έδει δε μη μόνον την απαρχήν της ημετέρας φύσεως εν μετοχή γενέσθαι του κρείττονος, αλλά και πάντα τον βουλόμενον άνθρωπον και δευτέραν γέννησιν γεννηθήναι και τραφήναι τροφήν ξένην και τη γεννήσει πρόσφορον και ούτω φθάσαι το μέτρον της τελειότητος" (Αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού "Έκδοσις ακριβής τής Ορθοδόξου πίστεως" κεφ. 86: "Περί τών αγίων και αχράντων τού Κυρίου Μυστηρίων").

Δηλαδή:

"Έπρεπε, λοιπόν, όχι μόνον η πρώτη αρχή της φύσεώς μας (ο Αδάμ) να μετάσχει στο ανώτερο (Θεό), αλλά και κάθε άνθρωπος που θέλει, να μπορεί να ξαναγεννηθεί για δεύτερη φορά και να τραφεί με ξένη τροφή και κατάλληλη για την αναγέννησή του, και έτσι να φθάσει στην τελειότητα".

Δηλαδή ο άγιος, αποκαλεί "αρχή" τής ανθρώπινης φύσεως την υπόσταση τού Αδάμ, όπως "αρχή" τής Θεότητας είναι ο Πατήρ!

Ο Αδάμ ήταν η Υποστατική Αρχή μας, ως ο εκπρόσωπος τής ανθρωπότητας, ως την εποχή τού Χριστού. Ο Οποίος Χριστός, (ο "Δεύτερος Αδάμ" κατά την Αγία Γραφή), ήταν η Υποστατική μας Αρχή ως το πρότυπο βάσει τού οποίου πλασθήκαμε, αλλά και ως εκπρόσωπος στη θέση τού Αδάμ, αφού ο Αδάμ εξέπεσε τής Χάριτος!

 

Β. Απουσίαζε ο Αδάμ από την 6η Δημιουργική ημέρα;

Έχουμε εξηγήσει σε πολλά άλλα άρθρα μας, ότι ο Αδάμ ήταν ο πρώτος που πλάσθηκε εκτός από βιολογικά, ΚΑΙ πνευματικά, λαμβάνοντας το Άγιο Πνεύμα, και καθιστάμενος εκτός από κατ' εικόνα, ΚΑΙ "καθ' ομοίωσιν" Πνευματικός άνθρωπος.

Αυτός και η Εύα, δέχθηκαν με το εμφύσημα τού Θεού το Άγιο Πνεύμα και έγιναν "εις ψυχήν ζώσαν". Κάτι όμως που μετά το έχασαν με την αμαρτία τους, και "πέθαναν (πνευματικά) την ημέρα που φάγανε" (Γένεσις 2/β: 17) τον απαγορευμένο καρπό. Αυτό τους έριξε από την κατάσταση τού "καθ' ομοίωσιν", (δηλαδή τής ενεργής σχέσης με τον Θεό και πορείας προς τη Θέωση), στην κατάσταση τού απλού "κατ' εικόνα", (που σημαίνει τη δυνατότητα να γίνουν "καθ' ομοίωσιν").

Έτσι λοιπόν, τίθεται το ερώτημα:

Στο χωρίο Γένεσις 1/α: 26-28, που ο Θεός μιλάει μόνο για τους "κατ' εικόνα" Θεού πλασθέντες ανθρώπους, δεν μιλάει και για τον Αδάμ; Επειδή ο Αδάμ ήταν "καθ' ομοίωσιν" και όχι απλώς "κατ' εικόνα" Θεού πλασμένος.

Αφού όμως ο Θεός δεν πολιτεύεται με μάζες αλλά με πρόσωπα, δεν μπορεί να μιλάει για "ουσία γυμνή".

Επειδή ο Αδάμ από την αρχή τής ύπαρξής του είχε το Άγιο Πνεύμα "εν αυτώ", δια τού εμφυσήματος τού Θεού, γι' αυτό η ύπαρξή του δεν περιοριζόταν στους ανθρώπους τής 6ης ημέρας, αλλά ήταν επίσης άνθρωπος ΚΑΙ τής 7ης ημέρας. Από την οποία όμως στη συνέχεια πέφτει στην 6η και αυτός, και γίνεται πτωτικός λόγω τής παρακοής του.

Αφού ο σκοπός τού Θεού είναι να ποιήσει "άνθρωπο κατ' εικόνα ΚΑΙ καθ' ομοίωσιν", υποστατική αρχή τής ανθρωπότητας μπορεί να είναι μόνο κάποιος που περιλαμβάνει ΚΑΙ τα δύο αυτά χαρακτηριστικά ως πλήρης άνθρωπος! Και όχι αυτός που ήταν ΜΟΝΟ κατ' εικόνα!

Συνεπώς, ο Αδάμ, ως κτίσμα που έγινε ΚΑΙ κατ' εικόνα ΚΑΙ καθ' ομοίωσιν, δηλαδή ο πρώτος που εισήλθε στην 7η ημέρα Κατάπαυσης τού Θεού στον παράδεισο, ήταν η υποστατική αρχή τής ανθρωπότητας. Ανήκε ταυτόχρονα ΚΑΙ στην 6η Δημιουργική ημέρα βιολογικά, ως "κατ' εικόνα" τού Θεού άνθρωπος, αλλά ΚΑΙ στην 7η ως "καθ' ομοίωσιν" τού Θεού, ώστε να εκπροσωπεί ταυτόχρονα και τις δύο αυτές καταστάσεις.

Όπως δείξαμε στην αρχή, η σχέση τής 6ης με την 7η ημέρα, δεν είναι διαδοχική, αλλά ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ! Και όποτε κάποιος άνθρωπος, πλασμένος κατ' εικόνα, ενεργοποιεί το Άγιο Πνεύμα μέσα του και μπαίνει σε πορεία τελείωσης, για τον άνθρωπο αυτό, η 7η ημέρα τέμνει σταυρικά την 6η. Ο κατ' εικόνα άνθρωπος, δημιουργείται στην έκτη ημέρα, στον γνωστό σε όλους μας χρόνο. Ο καθ' ομοίωσιν άνθρωπος Αδάμ, επι-δημιουργείται στην Παραδείσια ημέρα Κατάπαυσης τού Θεού, που υπάρχει παράλληλα με την 6η, στον ίδιο χρόνο, στον ίδιο πλανήτη. Συνεπώς, ο Αδάμ ανήκε στην 6η βιολογικά ως κατ' εικόνα κτίσμα τού Θεού όπως όλοι οι άλλοι άνθρωποι που δεν έλαβαν το άγιο Πνεύμα, και ταυτόχρονα στην 7η ως καθ' ομοίωσιν. Γι' αυτό και η Γραφή, μας λέει για τον Αδάμ: "Και εφύτευσεν ο Θεός παράδεισον εν Εδέμ κατά ανατολάς και έθετο εκεί τον άνθρωπον, ον έπλασε" (Γένεσις 2/β: 8). Άρα λοιπόν, αφού ο Αδάμ αναφέρεται ότι "ετέθει" στον Παράδεισο, εφαρμόζει στον Αδάμ η ίδια η Αγία Γραφή και τις δύο καταστάσεις: Και αυτή τού κατ' εικόνα εκτός Παραδείσου, και τού καθ' ομοίωσιν αγίου εντός τής 7ης ημέρας Κατάπαυσης.

Ισχύει δηλαδή ό,τι είπαμε και για την Εύα. Βιολογικά ήταν πλάσμα τής 6ης Ημέρας, Πνευματικά όμως ήταν πλάσμα και τής 7ης!

 Αλλά επίσης ο Αδάμ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ βρέθηκε καθαρά στην 6η Δημιουργική ημέρα. Άρα έχουμε μαζί και την Υποστατική αρχή (τον Αδάμ) ως πρόσωπο, αλλά ΠΤΩΤΙΚΗ πλέον. Κι έτσι, βεβαίως βρίσκεται και σε αυτή, για να την εκπροσωπεί.

Ο Αδάμ ευρισκόμενος στην κατάπαυση τού Παραδείσου, βρίσκεται στην 7η Σαββατιαία ημέρα κατάπαυσης τού Θεού, όπου ο Θεός αναπαύθη, στην ημέρα τών αγίων. Κατά την πτώση του λοιπόν ο Αδάμ, πέφτει, από την 7η ημέρα, στην 6η ημέρα τού χρόνου. Χάνει τον αιώνα, (την αιωνιότητα τού Παραδείσου και τών αγίων), και πέφτει στον πτωτικό, φθαρτό χρόνο που γνωρίζουμε. Έτσι λοιπόν, κατά την 6η Δημιουργική ημέρα, στην οποία αναφέρεται ο Θεός λέγοντας: "ποιήσωμεν άνθρωπον", συμπεριλαμβάνει πλέον ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ, ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΔΑΜ, αλλά τον ΠΕΣΜΕΝΟ πλέον Αδάμ! Τον Αδάμ που έχει απωλέσει το "καθ' ομοίωσιν", και έχει μόνο το "κατ' εικόνα", και αυτό πλέον "λερωμένο".

Συνεπώς, πάλι δεν έχουμε "ουσία γυμνή" κατά την 6η ημέρα, γιατί και πάλι έχουμε στην 6η ημέρα τον ΠΤΩΤΙΚΟ Αδάμ ως πρόσωπο.

Ο Θεός είναι άχρονος, και γι' Αυτόν ακόμα και τότε που ο Αδάμ δεν είχε ακόμα πλασθεί, δεν σημαίνει ότι ήταν ανύπαρκτος. Κατά την Αγία Γραφή, η Εκκλησία είναι κεκλημένη "προ καταβολής κόσμου" (Εφεσίους 1/α: 4) και ο Θεός "καλεί τα μη όντα ως όντα" (Ρωμαίους 4/δ: 17), επειδή υπάρχουν στην προαιώνια βουλή Του. Αν αυτό ήταν αδύνατο, επειδή ο Αδάμ δεν είχε πλασθεί, τότε θα πρέπει να απορρίψουμε και τη διδασκαλία τής Αγίας Γραφής, ότι ο άνθρωπος πλάσθηκε "κατ' εικόνα Θεού", και "εικόνα τού ανθρώπου Χριστού", εφ' όσον ο Χριστός δεν είχε ακόμα γεννηθεί.

Πρόκειται για "καταστάσεις" και όχι για αυστηρά χρονικές περιόδους, σύμφωνα με τον άγιο Βασίλειο: "Ει δε πολλούς ημίν αιώνας παρίστησιν η Γραφή, αιώνα αιώνος, και αιώνας αιώνων πολλαχού λέγουσα, αλλ' ουν κακεί ουχί πρώτος, ουδέ δεύτερος, ουδέ τρίτος ημίν αιών απηρίθμηται· ώστε μάλλον καταστάσεων ημίν και πραγμάτων ποικίλων διαφοράς, αλλ' ουχί περιγραφάς και πέρατα και διαδοχάς αιώνων εκ τούτου δείκνυσθαι... Ώστε καν ημέραν είπης, καν αιώνα, την αυτήν ερείς έννοιαν. Είτε ουν ημέρα η κατάστασις εκείνη λέγοιτο..." (Τελευταίο μέρος τής Β΄ Ομιλίας προς την Εξαήμερο).

Μετάφραση: "Αν και η Γραφή μας παρουσιάζει πολλούς αιώνες, λέγοντας «αιώνα αιώνος» και «αιώνες αιώνων» πολλές φορές, ωστόσο κι εκεί, δεν απαριθμείται ούτε πρώτος, ούτε δεύτερος, ούτε τρίτος αιώνας· έτσι ώστε απ' αυτό μας φανερώνονται μάλλον καταστάσεις και διαφορές ποικίλων πραγμάτων, αλλά όχι περιγραφές και όρια και διαδοχές αιώνων... Ώστε είτε την πεις ημέρα, είτε αιώνα, εκφράζεις την ίδια έννοια. Είτε λοιπόν λεγόταν ημέρα εκείνη η κατάσταση...".

Μας λέει λοιπόν ο άγιος Βασίλειος, ότι όπως η έννοια τών "αιώνων", έτσι και η έννοια τών "ημερών" τής Γένεσης, είναι συμβατικές έννοιες, που φανερώνουν "καταστάσεις και διαφορές ποικίλων πραγμάτων", και όχι κατ' ανάγκην χρονικές διαδοχές και όρια. Αυτό σημαίνει ότι ο Αδάμ είναι εκπρόσωπος καταστάσεων μάλλον, παρά χρονικών περιόδων.

Έτσι λοιπόν, ο Αδάμ δεν απουσίαζε από την 6η Δημιουργική ημέρα και εκπροσωπεί τόσο τους κατ' εικόνα, όσο και τους καθ' ομοίωσιν ανθρώπους, ως Υποστατική Αρχή τής ανθρωπότητας, εφ' όσον μετέχει τής κοινής με όλους μας ανθρώπινης ουσίας.

 

6. Σε ποια Δημιουργική ημέρα βρισκόμαστε σήμερα;

Α. Η σύμβαση τών δύο ανθρωπολογικών διηγήσεων τής Γένεσης

Όπως είπαμε, στη Γένεση έχουμε δύο διαφορετικές ανθρωπολογικές διηγήσεις, η κάθε μία από τις οποίες, έχει σκοπό να μας παρουσιάσει το δικό της, διαφορετικό αντικείμενο.

Η πρώτη βρίσκεται στο πρώτο κεφάλαιο και η δεύτερη στο δεύτερο κεφάλαιο τής Γενέσεως. Η πρώτη ανθρωπολογική διήγηση (1ο κεφάλαιο τής Γενέσεως), έχει ως σημείο αναφοράς την 6η Δημιουργική ημέρα, δηλαδή τους "βιολογικούς" κατ' εικόνα τού Θεού ανθρώπους, ενώ η δεύτερη ανθρωπολογική διήγηση, (2ο κεφάλαιο τής Γενέσεως), έχει ως σημείο αναφοράς την 7η ημέρα Κατάπαυσης, δηλαδή την καθ' ομοίωσιν δημιουργία τού ανθρώπου!

Στο πρώτο κεφάλαιο το κεντρικό θέμα είναι οι Δημιουργικές ημέρες, κατά τις οποίες ο Θεός έπλασε τη γη, τα ζώα τα φυτά και τον άνθρωπο, δηλαδή η ΥΛΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ. Γι' αυτό το πρώτο κεφάλαιο τής Γενέσεως, μιλάει ΜΟΝΟ για ανθρώπους που δημιουργήθηκαν "κατ' εικόνα" Θεού, και ΟΧΙ και καθ' ομοίωσιν, όπως ήταν ο αρχικός σκοπός τού Θεού. Γι' αυτό επίσης, σταματάει στην 6η Δημιουργική ημέρα και δεν σπεύδει να περιγράψει την 7η ημέρα Κατάπαυσης τού Παραδείσου. Το πρώτο κεφάλαιο δηλαδή, είναι το ΥΛΙΚΟ μέρος τής δημιουργίας τού Θεού.

Στο δεύτερο κεφάλαιο όμως, έχουμε μια βασική διαφορά: Μιλάει για την ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ (δηλαδή την εν Πνεύματι) πρόοδο τής δημιουργίας τού Θεού, με βασιλιά τον άνθρωπο Αδάμ. Εκεί δεν περιγράφει τη ζωή έξω, αλλά ΜΕΣΑ στον Παράδεισο, δηλαδή την ζωή εντός τής 7ης ημέρας Κατάπαυσης τού Θεού. Εκεί αφηγείται πώς ο κατ' εικόνα τού Θεού πλασμένος άνθρωπος, έγινε επίσης ΚΑΙ καθ' ομοίωσιν, λαμβάνοντας το Άγιο Πνεύμα, στο πρόσωπο τού Αδάμ.

Όταν περιγράφεται η υλική δημιουργία τού Θεού στο πρώτο κεφάλαιο, η αφήγηση τής υλικής δημιουργίας ολοκληρώνεται με τα λόγια: "και είδεν ο Θεός τα πάντα, όσα εποίησε, και ιδού καλά λίαν. Και εγένετο εσπέρα και εγένετο πρωϊ, ημέρα έκτη" (Γένεσις 1/α: 31). Έχουμε δηλαδή την ολοκλήρωση τής ΥΛΙΚΗΣ δημιουργίας τού Θεού εδώ. Γι' αυτό και εν κατακλείδι, μιλάει για "εσπέρα", μια και η υλική δημιουργία στο σημείο αυτό τής αφήγησης τελειώνει, και είμαστε έτοιμοι να εισάγει η Γένεση την επόμενη ημέρα, την 7η, που είναι η ημέρα Κατάπαυσης τού Παραδείσου, στην οποία ο άνθρωπος πλάθεται ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ, εκτός από κατ' εικόνα, ΚΑΙ καθ' ομοίωσιν.

Έτσι, το δεύτερο κεφάλαιο ξεκινάει με τα εξής συνδετικά λόγια προς το πρώτο: "Και συνετελέσθησαν ο ουρανός και η γη και πας ο κόσμος αυτών. Και συνετέλεσεν ο Θεός εν τη ημέρα τη έκτη τα έργα αυτού, α εποίησε, και κατέπαυσε τη ημέρα τη εβδόμη από πάντων των έργων αυτού, ων εποίησε. Και ευλόγησεν ο Θεός την ημέραν την εβδόμην και ηγίασεν αυτήν· ότι εν αυτή κατέπαυσεν από πάντων των έργων αυτού, ων ήρξατο ο Θεός ποιήσαι" (Γένεσις 2/β: 1-3).

Εδώ είναι προφανές, ότι για να εισάγει ο Μωυσής στην αφήγηση τη δεύτερη ανθρωπολογική του διήγηση τής 7ης ημέρας, με την Πνευματική πρόοδο τής δημιουργίας τού Θεού, έπρεπε να πει ότι "η κατασκευή τού υλικού κόσμου τελείωσε. Εδώ έχουμε πλέον μια νέα μέρα, που αυτή η υλική κτίση ανυψώνεται σε κάτι ανώτερο, κάτι Πνευματικό". Και έτσι εισάγει την 7η ημέρα, ΑΦΟΥ ΠΡΩΤΑ μας εξηγεί ότι η ΥΛΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ολοκληρώθηκε, και γι' αυτό μιλάει για την εσπέρα τής 6ης. Γιατί πώς θα εισαχθεί η 7η ημέρα, αν δεν ολοκληρωθούν οι εργασίες τής 6ης;

ΠΡΟΣΕΞΤΕ! Τι μας περιγράφει ο Μωυσής, από το σημείο αναφοράς τής 6ης Δημιουργικής ημέρας τού πρώτου κεφαλαίου; Μας περιγράφει ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ τής Υλικής Δημιουργίας. Γι' αυτό και αφού η υλική δημιουργία ολοκληρώθηκε, περιγράφεται το ΤΕΛΟΣ τής 6ης Δημιουργικής ημέρας. Και προχωράει για να αναλύσει τη ζωή στον Παράδεισο, εντός τής 7ης ημέρας Κατάπαυσης τού Θεού, τής ημέρας τών αγίων. Γι' αυτό εκεί δεν μιλάει για τίποτα άλλο έξω από τον Παράδεισο, αλλά ΜΟΝΟ για την 7η ημέρα τής Παραδείσιας Κατάπαυσης.

Το ότι στη συνέχεια, ο Αδάμ και η Εύα αμάρτησαν και ΕΠΕΣΑΝ από την 7η ημέρα τού Πνεύματος, και πάλι στην 6η ΥΛΙΣΤΙΚΗ ημέρα, είναι κάτι που ακόμα δεν έχει αφηγηθεί ο Μωυσής στο πρώτο, ούτε καν στο δεύτερο κεφάλαιο. Η πτώση από την 7η ημέρα είναι ακόμα μελλοντική ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Έτσι, με σημείο αναφοράς τον Παράδεισο, την 7η ημέρα, η 6η αυτή υλική ημέρα έχει ολοκληρώσει τον δημιουργικό σκοπό της, και έχει ανατείλει η ανέσπερη ημέρα τών αγίων, η 7η ημέρα Κατάπαυσης τού Θεού, όπου ο Θεός ΔΕΝ έχει  ως στόχο πλέον υλικά δημιουργήματα, αλλά ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ δημιουργίες. Εκεί ο κατ' εικόνα τού Θεού άνθρωπος, πνευματοποιείται σε "καθ' ομοίωσιν" και τα ήδη δημιουργημένα φυτά και τα θηρία (δηλαδή τα άγρια που θηρεύουν άλλα ζώα), αλλοιώνονται από τη Χάρη τού Θεού σε ειρηνικά και ευλογημένα κτίσματα (Γένεσις 2: 19).

Στον παράδεισο παύει η ανάγκη για νέες δημιουργίες, αλλά οι ήδη υπάρχουσες παλιές ΥΛΙΚΕΣ δημιουργίες, ανυψώνονται σε κάτι νέο, ανώτερο. Αυτή είναι η έννοια τής 7ης Ημέρας. Όχι η Δημιουργία, αλλά η επι-δημιουργία. Δηλαδή η ανύψωση τής ίδιας εκείνης υπάρχουσας δημιουργίας που ο Θεός έκτισε κατά τις προηγούμενες 6 Δημιουργικές ημέρες. Γι' αυτό δεν μιλάει σε αυτή τη δεύτερη ανθρωπολογική διήγηση για ΤΙΠΟΤΑ βιολογικά ΝΕΟ, αλλά ΜΟΝΟ για ανύψωση τής ήδη υπάρχουσας παλιάς δημιουργίας σε κάτι ανώτερο, πνευματικό και ευλογημένο.

Και ξαφνικά, ο Μωυσής εισάγει στη Γένεση το 3ο κεφάλαιο τής Γενέσεως, όπου ο άνθρωπος ΠΕΦΤΕΙ! Πέφτει από την Κατάπαυση τού Θεού, πέφτει από τον Παράδεισο, πέφτει από την 7η ημέρα που ο Θεός αγίασε. Πού πέφτει;

Φυσικά δεν πέφτει στην 8η. Γιατί αυτή είναι ημέρα που δεν έχει ακόμα ανατείλει και είναι η ημέρα τής ανάστασης και τής αφθαρτοποίησης τής Κτίσεως κατά τον Μέλλοντα αιώνα. Επίσης, ΔΕΝ παραμένει στην 7η ημέρα τής Κατάπαυσης, γιατί ο Θεός σαφώς τού λέει τού Αδάμ, ότι "με τον ιδρώτα τού προσώπου σου θα τρως το ψωμί σου". Τέλος η κατάπαυση. Τώρα έχει εργασία μπροστά του!

Πέφτοντας λοιπόν ο άνθρωπος από την ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ημέρα Κατάπαυσης τού Θεού, χάνοντας δηλαδή το Άγιο Πνεύμα, γίνεται ΣΑΡΚΙΚΟΣ, ή "ΨΥΧΙΚΟΣ" (Ιούδας 19). Όμως η ημέρα τών Σαρκικών ανθρώπων είναι η 6η! Η ημέρα εκείνη που είχε "βραδιάσει" και τελειώσει με την είσοδο τού Αδάμ στην 7η ημέρα Κατάπαυσης τού Θεού, ξαναϋποδέχεται τον άνθρωπο στη φθορά και τη βιοπάλη!

Πώς όμως μπορεί να  γίνει αυτό, μια ημέρα που έχει τελειώσει, να υποδεχθεί και πάλι τον άνθρωπο;

Ας δούμε ένα παράδειγμα επιστροφής στην προηγούμενη ημέρα:

Ας το εξηγήσουμε, με κάτι παρόμοιο, με κάτι χειροπιαστό από την καθημερινή μας επίγεια ζωή, όπως το αντιγράφουμε από τον ιστότοπο http://2012.dailyfun.gr/index.php/tech/technology-news/science/1830-zerowpointoftheplanet:

"Στον Ειρηνικό Ωκεανό, "κάπου κοντά στον 180ό μεσημβρινό, στο νησί Τόνγκα, η μέρα είναι Σάββατο και η ώρα περίπου 9 το βράδυ. Μόλις 900 χιλιόμετρα μακριά, στη νήσο Σαμόα, είναι επίσης 9 το βράδυ. Μόνον που εδώ είναι Παρασκευή!

Πώς γίνεται αυτό; Οι δυο περιοχές είναι αρκετά κοντά για να ανήκουν στην ίδια ζώνη ώρας, μόνο που βρίσκονται... μια μέρα μακριά! Γιατί τις χωρίζει η Διεθνής Γραμμή Ημερομηνίας (International Date Line ή απλά IDL)! H IDL είναι μια νοητή γραμμή που διατρέχει την επιφάνεια της Γης κάπου κοντά στον 180ο μεσημβρινό. Και είναι η γραμμή που χωρίζει το σήμερα, από το αύριο, η γραμμή στην οποία ο πλανήτης... αλλάζει μέρα!

Το εντυπωσιακό είναι ότι αν ένα αεροπλάνο διασχίσει τη γραμμή αυτή ουσιαστικά περνά μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου από τη μια μέρα στην άλλη. Αν το αεροπλάνο ή το πλοίο κινείται προς τα ανατολικά, περνά από το σήμερα στο χθες. Ενώ αν κινείται δυτικά περνά από το χθες στο σήμερα".

Λόγω τής σφαιρικότητας τής γης, το σημείο αυτό ήταν αναγκαίο να υπάρξει. Και το αν θα έχει κάποιος εκεί γύρω, Παρασκευή (6η ημέρα) ή Σάββατο (7η ημέρα), είναι καθαρά θέμα σημείου αναφοράς!

Εάν αυτό συμβαίνει κανονικά στην καθημερινή μας ζωή, δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε ότι κάτι παρόμοιο συνέβη με την πτώση τού Αδάμ και τής Εύας.

Πού βρίσκεται η σύμβαση:

Θα μας πουν κάποιοι: Ναι, αλλά η Διεθνής Γραμμή Ημερομηνίας, είναι μία συμβατική γραμμή, για να εξυπηρετήσει κάποιο σκοπό. Τι σχέση έχει αυτό με την 6η και με την 7η ημέρα τής Γένεσης;

Απαντούμε λοιπόν, ότι είναι ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΟ ΙΔΙΟ ΠΡΑΓΜΑ! Ποιος τούς είπε, ότι η αναφορά τής Γένεσης σε "Δημιουργικές Ημέρες" δεν είναι συμβατική; Δηλαδή τι νομίζουν; Ότι ο κήπος τής Εδέμ ήταν σε άλλο χωροχρόνο; Σε άλλο πλανήτη; Σε άλλο σύμπαν; Δεν ήταν στη γη; Δεν ήταν εκεί που ήταν και η υπόλοιπη υλική κτίση, την οποία δημιούργησε ο Θεός; Στη γη που είμαστε κι εμείς, δεν είναι όσοι άγιοι ζουν ακόμα ΣΗΜΕΡΑ, και έχουν κερδίσει την Κατάπαυση του Θεού, "γευόμενοι τις δυνάμεις τού Μέλλοντος Αιώνος";

Τι διαφοροποιούσε λοιπόν τη "διαχωριστική γραμμή" μεταξύ 6ης και 7ης ημέρας στην αφήγηση τής Γένεσης, αν όχι μία ΣΥΜΒΑΣΗ;

 

Β. Η μαρτυρία τού αγίου Βασιλείου

Ο άγιος Βασίλειος, προς το τέλος τής Β΄ Ομιλίας του "Προς την Εξαήμερον",  γράφει τα εξής για το τι συμβολίζουν οι Δημιουργικές ημέρες:

"Ει δε πολλούς ημίν αιώνας παρίστησιν η Γραφή, αιώνα αιώνος, και αιώνας αιώνων πολλαχού λέγουσα, αλλ' ουν κακεί ουχί πρώτος, ουδέ δεύτερος, ουδέ τρίτος ημίν αιών απηρίθμηται· ώστε μάλλον καταστάσεων ημίν και πραγμάτων ποικίλων διαφοράς, αλλ' ουχί περιγραφάς και πέρατα και διαδοχάς αιώνων εκ τούτου δείκνυσθαι... Ώστε καν ημέραν είπης, καν αιώνα, την αυτήν ερείς έννοιαν. Είτε ουν ημέρα η κατάστασις εκείνη λέγοιτο..."

Μετάφραση: "Αν και η Γραφή μας παρουσιάζει πολλούς αιώνες, λέγοντας «αιώνα αιώνος» και «αιώνες αιώνων» πολλές φορές, ωστόσο κι εκεί, δεν απαριθμείται ούτε πρώτος, ούτε δεύτερος, ούτε τρίτος αιώνας· έτσι ώστε απ' αυτό μας φανερώνονται μάλλον καταστάσεις και διαφορές ποικίλων πραγμάτων, αλλά όχι περιγραφές και όρια και διαδοχές αιώνων... Ώστε είτε την πεις ημέρα, είτε αιώνα, εκφράζεις την ίδια έννοια. Είτε λοιπόν λεγόταν ημέρα εκείνη η κατάσταση...".

Μας λέει λοιπόν ο άγιος Βασίλειος, ότι όπως η έννοια τών "αιώνων", έτσι και η έννοια τών "ημερών" τής Γένεσης, είναι συμβατικές έννοιες, που φανερώνουν "καταστάσεις και διαφορές ποικίλων πραγμάτων", και όχι κατ' ανάγκην χρονικές διαδοχές και όρια.

Εφ' όσον λοιπόν μιλάμε για "καταστάσεις", είναι δυνατόν, κάποιος που βρισκόταν στην κατάσταση τής Ημέρας Κατάπαυσης τού Θεού, (ο Αδάμ και η Εύα), να μεταβεί στην κατάσταση τής φθοράς, ως ένοικος αποκλειστικά τής 6ης Δημιουργικής ημέρας, έστω και αν με τη λήψη τού Αγίου Πνεύματος από τον Αδάμ, και με την εγκαινίαση τής 7ης Ημέρας κατάπαυσης, είχε ολοκληρωθεί ο σκοπός τού Θεού για την 6η Δημιουργική ημέρα!

Μόλις ο Αδάμ έλαβε το Άγιο Πνεύμα με το εμφύσημα τού Θεού κατά τη δημιουργία του, και έγινε ο πρώτος "καθ' ομοίωσιν" πλασμένος άνθρωπος, ο σκοπός τού Θεού είχε ολοκληρωθεί για το ρόλο τής "κατάστασης" τής 6ης Δημιουργικής ημέρας, και η ημέρα εκείνη "ολοκληρώθηκε" ως προς το σκοπό τού Θεού γι' αυτήν. Όταν όμως ο Αδάμ έχασε το Άγιο Πνεύμα και έπεσε στην κατάσταση τού "κατ' εικόνα" ΜΟΝΟ, ουσιαστικά έμεινε μόνο στη βιολογική του δημιουργία τού κατ' εικόνα.

 

Γ. Μια τοπική σύμβαση

Ας δούμε άλλη μία σχετική σύμβαση τής Αγίας Γραφής, αυτή τη φορά όχι "χρονική", αλλά "τοπική":

Είναι σαφής, όχι μόνο η διαφορά, αλλά και η ΑΝΤΙΔΙΑΣΤΟΛΗ τού ουρανού από τη γη στην Αγία Γραφή. Ο καθένας μας, συνήθως αντιδιαστέλλει τον ουρανό από τη γη, βάσει τής απόστασης που τα διαχωρίζει. Ας δούμε ένα παράδειγμα:

"αλλ' ως απέχει ο ουρανός από της γης, ούτως απέχει η οδός μου από των οδών υμών και τα διανοήματα υμών από της διανοίας μου" (Ησαΐας 55/νε: 9).

Κατά την Αγία Γραφή λοιπόν, υπάρχει ασύγκριτη απόσταση τού "ουρανού" από τη "γη", γι' αυτό και τα αντιδιαστέλλει ως κάτι πολύ μακρινό το ένα από το άλλο. Προσέξτε όμως τι λέει ο απόστολος Παύλος για τη σχέση μεταξύ ουρανού και γης:

"ημάς... συνεζωοποίησε... συνήγειρε και συνεκάθισεν εν τοις επουρανίοις εν Χριστω Ιησού" (Εφεσίους 2/β: 5,6).

Ο Παύλος δηλαδή, ενώ βρίσκεται στη γη και γράφει προς τους συγχριστιανούς του που είναι επίσης στη γη, τους λέει ότι ο Θεός τους έχει συν-καθίσει μαζί με τον Χριστό στους... ουρανούς!

Τι έγινε εδώ η ασύγκριτη απόσταση μεταξύ ουρανού και γης; Πώς τα λέει αυτά ο Παύλος, ενώ βρίσκεται ακόμα στη γη; Τι έγινε το χάσμα μεταξύ ουρανού και γης;

Σωματικά ο Παύλος και οι άγιοι τής Εκκλησίας ζουν μεν στη γη, (στον υλικό κόσμο τής 6ης Δημιουργικής ημέρας), αλλά ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ, (εν Πνεύματι), ζουν ταυτόχρονα στον ουρανό ως "συμπολίτες τών αγίων", τής 7ης ημέρας Κατάπαυσης τού Θεού! (Εφεσίους 2/β: 19). Όπως η Εύα, η οποία σωματικά μεν πλάσθηκε από ύλη, εν Πνεύματι όμως, άρχισε τη ζωή της στον Παράδεισο, στην ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ τής 7ης ημέρας Κατάπαυσης τού Θεού!

Και εδώ λοιπόν, έχουμε μία τοπική σύμβαση, με τις Δημιουργικές ημέρες. Και το ενδιαφέρον εδώ, είναι ότι και στις δύο αυτές περιπτώσεις, μιλάμε για το ίδιο ακριβώς πράγμα, αλλά με την αντίστροφη πορεία: Όπως ο Αδάμ άλλαξε ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ χάνοντας το Άγιο Πνεύμα και έπεσε από την 7η Ημέρα στην 6η Δημιουργική ημέρα τής πτώσης, αντιστρόφως ο απόστολος Παύλος λαμβάνοντας το άγιο Πνεύμα, ανέβηκε σε εκείνη την ίδια κατάσταση από την οποία είχε πέσει ο Αδάμ, από τη γη στον ουρανό!

Η κατάσταση λοιπόν τής πορείας προς το "καθ' ομοίωσιν", λογίζεται ως 7η ημέρα κατάπαυσης, ενώ η κατάσταση τών σαρκικών ή ψυχικών ανθρώπων, τών "πνεύμα μη εχόντων" (Ιούδας 19), λογίζεται ως μετα-πτωτική 6η Δημιουργική ημέρα. Πρόκειται για ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ, που συμβατικά ονομάζονται είτε "γη" και "6η Ημέρα", είτε ουρανός και 7η Ημέρα.

"Και εγένετο εσπέρα και εγένετο πρωϊ, ημέρα έκτη", λέει η Γένεση (Γένεσις 1/α: 31). "Ολοκληρώθηκε ο σκοπός τού Θεού για την 6η Δημιουργική ημέρα, και στο πρόσωπο τού Αδάμ ανέτειλε η 7η ημέρα Κατάπαυσης τών αγίων, η Ανέσπερη ημέρα τού Φωτός, για τους εν Πνεύματι ζώντας. Αλλά εκείνος με την παρακοή του, άλλαξε κατάσταση. Και έπεσε στην κατάσταση τού "ψυχικού" ανθρώπου, αυτού δηλαδή που ως "κατ' εικόνα" τού Θεού ΜΟΝΟ, φέρεται από τις ανάγκες τής ψυχής του και όχι από το Άγιο Πνεύμα: "ψυχικός δε άνθρωπος ου δέχεται τα του Πνεύματος του Θεού" (Α΄ Κορινθίους 2/β: 14).

Δίνοντας όμως ο Χριστός το άγιο Πνεύμα και πάλι στον άνθρωπο δια τού αγίου Βαπτίσματος, τον οδηγεί και πάλι στο φως τής 7ης ημέρας: "ευχαριστούντες τω Θεώ και Πατρί τω ικανώσαντι ημάς εις την μερίδα του κλήρου των αγίων εν τω φωτί, ος ερρύσατο ημάς εκ της εξουσίας του σκότους και μετέστησεν εις την βασιλείαν του υιού της αγάπης αυτού" (Κολοσσαείς 1/α: 12,13).

Έκτοτε, από την Πεντηκοστή και μετά, κάθε φωτιζόμενος ή θεούμενος Χριστιανός, είτε ζει, είτε αποθνήσκει, γίνεται ξανά μέτοχος τής 7ης ημέρας Κατάπαυσης τού Θεού: "μακάριοι οι νεκροί οι εν Κυρίω αποθνήσκοντες απ’ άρτι. ναί, λέγει το Πνεύμα, ίνα αναπαύσωνται εκ των κόπων αυτών" (Αποκάλυψις 14/ιδ: 13).

"όσοι γαρ Πνεύματι Θεού άγονται, ούτοί εισιν υιοί Θεού. Ου γαρ ελάβετε Πνεύμα δουλείας πάλιν εις φόβον, αλλ’ ελάβετε Πνεύμα υιοθεσίας, εν ω κράζομεν· αββά ο Πατήρ. Αυτό το Πνεύμα συμμαρτυρεί τω πνεύματι ημών ότι εσμέν τέκνα Θεού. ει δε τέκνα, και κληρονόμοι, κληρονόμοι μεν Θεού, συγκληρονόμοι δε Χριστού" (Ρωμαίους 8/η: 14-17).

Είτε λοιπόν λέμε: "γη" και "ουρανός", είτε λέμε: "6η" και "7η" ημέρα, είναι συμβατικές έννοιες και σημαίνουν διαφορετικές καταστάσεις. Σημαίνουν τη διαφορά τών "εν Πνεύματι" και "καθ' ομοίωσιν" αγίων, από τους "ψυχικούς" και "κατ' εικόνα" πλασθέντες ανθρώπους, τους "Πνεύμα μη έχοντες" (Ιούδας 19). Και κάθε αλλαγή από τη μία κατάσταση στην άλλη, κατονομάζεται συμβατικά με χωρικούς ή χρονικούς συμβολισμούς.

 

Δ. Γεγονότα που δείχνουν ότι βρισκόμαστε στην 6η Δημιουργική ημέρα

Όλοι μας δημιουργηθήκαμε από τον Θεό, ακόμα και αν προερχόμαστε από γονείς. "Πνεύμα θείον το ποιήσάν με... Εκ πηλού διήρτισαι συ ως και εγώ, εκ του αυτού διηρτίσμεθα" (Ιώβ 33: 4-6).

Αν ο Θεός είχε πάψει να δημιουργεί υλικά κτίσματα τής 6ης Δημιουργικής ημέρας ΠΡΙΝ γεννηθούμε εμείς, τότε ή δεν θα μας είχε δημιουργήσει ο Θεός, ή δεν θα ήμασταν κτίσματα. Από τη στιγμή λοιπόν που είμαστε δημιουργήματα τού Θεού και ο Θεός έπαψε να δημιουργεί στο τέλος τής 6ης Δημιουργικής ημέρας, βρισκόμαστε σε αυτή ακριβώς την 6η Δημιουργική ημέρα, που ο Θεός δημιουργεί ακόμα. Και μόνο στον Μέλλοντα Αιώνα θα πάψουν να γεννιούνται νέοι άνθρωποι.

Ο Κύριος Ιησούς Χριστός είπε: "Ο Πατέρας μου εργάζεται μέχρι τώρα, και εγώ εργάζομαι" (Ιωάννης 5/ε: 17). Μήπως ο Χριστός έλεγε ψέματα και ο Θεός είχε ήδη πάψει να δημιουργεί, εφ' όσον είχε περάσει η 6η Δημιουργική ημέρα;

Αν όμως ο Κύριος έλεγε αλήθεια, τότε πράγματι, βρισκόμαστε ακόμα εντός τών 6η Δημιουργικών ημερών, και συγκεκριμένα στην 6η και τελευταία Δημιουργική ημέρα, πριν από τον Μέλλοντα Αιώνα.

Αφού ο άνθρωπος έγινε στην 6η Δημιουργική ημέρα και όχι πιο πριν και αφού η 7η ημέρα είναι η ημέρα τών αγίων, η συντριπτική πλειονότητα τών ανθρώπων σήμερα, (εκτός τών αγίων), βρίσκεται στην 6η Δημιουργική ημέρα. Εξαίρεση αποτελούν οι άγιοι, που ενώ βιολογικά βρίσκονται και αυτοί στην 6η Δημιουργική ημέρα, εν Πνεύματι βρίσκονται στην 7η ημέρα Κατάπαυσης τού Θεού, κατά τα γεγραμμένα.

Αφού χαρακτηριστικό τής 6ης Δημιουργικής ημέρας είναι ΜΟΝΟ το "κατ' εικόνα", ενώ τής 7ης ημέρας Κατάπαυσης είναι ΚΑΙ το "καθ' ομοίωσιν", όσοι δεν έχουν αυτό το χαρακτηριστικό στη ζωή τους, δεν είναι δυνατόν να βρίσκονται στην 7η, αλλά στην προηγούμενη την 6η, αφού και η επόμενη η 8η τής Ανάστασης τών σωμάτων και τής Αφθαρσίας, είναι ακόμα μελλοντική.

Αφού ο Θεός στις 6 Δημιουργικές ημέρες έπλασε τα πάντα "καλά λίαν" και όχι τέλεια, και αφού δεν βλέπουμε την τελειότητα ακόμα γύρω μας, δεν είναι δυνατόν να βρισκόμαστε έξω από τις 6 Δημιουργικές ημέρες, όπου η δημιουργία είναι ακόμα ατελής.

 

Ε. Ο άγιος Επιφάνειος μάς πληροφορεί ότι βρισκόμαστε στην 6η ημέρα

Πέρα όμως από τα αγιογραφικά και λογικά ντοκουμέντα που παρουσιάσαμε, για το ότι βρισκόμαστε στην 6η Δημιουργική ημέρα μαρτυρεί και ο άγιος Επιφάνειος.

Δείτε τι λέει ο Ιησούς Χριστός στον Αδάμ, δια στόματος τού αγίου Επιφανείου στη συνέχεια, σε κείμενο και μετάφραση:

"...Ίδε μου τους προσηλωθέντας, και ορυχθέντας τω ξύλω πόδας, δια τους σους πόδας τους κακώς δραμόντας επί το ξύλον τής παρακοής τη έκτη ημέρα, ή η απόφασις γέγονεν, και την σην ανάπλασιν, και παραδείσου άνοιξιν πεπόνημαι......"

Μετάφραση:

"...Δες τα πόδια μου που τρυπήθηκαν και καρφώθηκαν στο ξύλο του Σταυρού για τα δικά σου πόδια που κακώς έτρεξαν προς το δέντρο της παρακοής την έκτη ημέρα κατά την οποία εκτελέσθηκε η απόφαση, και εργάζομαι για την ανάπλασή σου και για το άνοιγμα του παραδείσου..."

[Τού εν αγίοις Πατρός ημών Επιφανίου επισκόπου Κύπρου λόγος εις την θεόσωμον ταφήν τού Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, και εις τον Ιωσήφ τον από Αριμαθαίας και εις την εν τω Άδη τού Κυρίου κατάβασιν, μετά το σωτήριον παραδόξως γεγενημένην. (PG 43: 461)].

Σύμφωνα με τον άγιο Επιφάνειο λοιπόν, όχι στην 7η, αλλά στην ΕΚΤΗ ημέρα εκτελέσθηκε η απόφαση τής παρακοής τού Αδάμ, εφόσον σε αυτή τον έριξε η εκτέλεση τής αμαρτίας, και στην 6η ημέρα ο Χριστός εργάσθηκε για την ανάπλαση τού ανθρώπου. Γιατί όπως είπαμε, μπορεί ο Αδάμ να βρισκόταν στην 7η ημέρα τής Κατάπαυσης τού Θεού, αλλά με την παρακοή του ξαναέπεσε στην 6η ημέρα τής φθοράς, την οποία βιώνουμε ως σήμερα, και στην οποία εισήλθε ο Κύριος Ιησούς Χριστός, για να ανοίξει και πάλι τον Παράδεισο, και να εγκαινιάσει και πάλι την 7η ημέρα Κατάπαυσης για τούς αγίους.

Αν η 6η ημέρα είχε τελειώσει πριν από τη δημιουργία τού Αδάμ, πώς η παρακοή έγινε την 6η ημέρα κατά τον άγιο Επιφάνειο; Και πώς κατά την 6η ημέρα ο Κύριος εργάσθηκε για την ανάπλαση τού Αδάμ, αφού είχε αυτή τελειώσει;

 

ΣΤ. Και ο άγιος Ειρηναίος τής Λυών, συμφωνεί ότι βρισκόμαστε στην 6η ημέρα

Ο άγιος Ειρηναίος, περιγράφοντας στο πρώτο βιβλίο του κατά τών Γνωστικών, τι πίστευαν αυτοί για την 6η ημέρα, γράφει τα εξής:

"Ο Μωυσής είπε ότι ο άνθρωπος έγινε την έκτη ημέρα. Και η οικονομία έγινε γνωστή την έκτη ημέρα, δηλαδή, την Παρασκευή. Τότε φανερώθηκε ο έσχατος άνθρωπος για να αναγέννηση τον πρώτο άνθρωπο. Αυτής της οικονομίας αρχή και τέλος είναι η έκτη ώρα, κατά την οποία σταυρώθηκε". (Αγίου Ειρηναίου τής Λυών "Έλεγχος και Ανατροπή τής Ψευδωνύμου Γνώσεως" Βιβλίο 1ο: 14, 6).

Το ενδιαφέρον εδώ, είναι ότι αν και αναιρεί όλα τα εσφαλμένα στοιχεία τής πίστης τών Γνωστικών στα βιβλία του, το συγκεκριμένο όχι μόνο δεν το αναιρεί, αλλά το αποδέχεται και ο ίδιος, και το αναπτύσσει ακόμα περισσότερο στο πέμπτο βιβλίο του, ως δική του πλέον θέση:

"Πέθαναν, λοιπόν, την ίδια ημέρα που έφαγαν, και έγιναν υποχείριοι του θανάτου, διότι ήταν μία ημέρα της δημιουργίας. «Εγένετο», λέγει, «εσπέρα και εγένετο πρωί, ημέρα μία». Την ίδια ημέρα έφαγαν και την ίδια πέθαναν.

Σύμφωνα με τον κύκλο και τη φορά των ημερών, κατά την οποία άλλη μεν ημέρα ονομάζεται πρώτη, άλλη δευτέρα και άλλη τρίτη, αν κάποιος θέλει να μάθει επακριβώς ποια ημέρα από τις επτά πέθανε ο Αδάμ, θα το βρει από την οικονομία του Κυρίου. Ανακεφαλαιώνοντας όλο τον άνθρωπο εν εαυτώ απ' αρχής μέχρι τέλους, ανακεφαλαίωσε και το θάνατο του.

Είναι, λοιπόν, φανερό ότι ο Κύριος, υπακούοντας στον Πατέρα, υπέμεινε τον θάνατο εκείνην την ημέρα, κατά την οποία πέθανε ο Αδάμ, διότι δεν υπήκουσε στον Θεό. Την ημέρα, όμως, που πέθανε ο Αδάμ, την ίδια ημέρα έφαγε. Διότι ο Θεός είπε «Ή δ' αν ημέρα φάγητε απ' αυτού, θανάτω αποθανείσθε». Αυτήν, λοιπόν, την ημέρα ανακεφαλαίωσε εν εαυτώ ο Κύριος και ήλθε στο πάθος την προηγουμένη του Σαββάτου ημέρα, η οποία είναι η έκτη ημέρα της δημιουργίας, και κατ' αυτήν πλάσθηκε ο άνθρωπος. …διότι τη μία και την αυτή ημέρα, κατά την οποία έφαγαν, τότε και πέθαναν εφ' όσον είναι μία ημέρα της δημιουργίας. Είτε πάλι σύμφωνα με αυτόν τον κύκλο των ημερών, διότι πέθαναν την ίδια ημέρα, κατά την οποία έφαγαν, δηλαδή, την Παρασκευή, η οποία ονομάζεται καθαρό δείπνο, τουτ' έστιν την έκτη εορτάσιμη ημέρα, την οποία και ο Κύριος φανέρωσε, διότι έπαθε κατ' αυτήν" (Αγίου Ειρηναίου τής Λυών "Έλεγχος και Ανατροπή τής Ψευδωνύμου Γνώσεως" Βιβλίο 5: 23,2).

 

Επιλεγόμενα

Ανέστη ο Κύριος αδελφοί, ανοίγοντας και πάλι για τους δικαίους την πόρτα τής Εβδόμης Ανέσπερης ημέρας τών Αγίων, εκ τής οποίας έπεσε ο Αδάμ στην 6η, σε μια ζωή φθοράς, ιδρώτα και ακανθών.

Ας αγωνισθούμε να εισέλθουμε στην Κατάπαυση τού Κυρίου, γιατί "από τών ημερών τού Ιωάννη τού Βαπτιστή, η Βασιλεία τού Θεού βιάζεται, και οι βιασταί την αρπάζουν" (Ματθαίος 11/ια: 12). Δεν είναι η πίστη μας μελλοντικές υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα, αλλά ΠΑΡΟΥΣΑ προοπτική, σε έναν αιώνιο Λειτουργικό Χρόνο, ανέσπερο, όπου εισέρχονται οι Φωτιζόμενοι και οι Θεούμενοι ήδη από τον παρόντα αιώνα!

Εκεί, σ' εκείνη την 7η ημέρα Κατάπαυσης, συμβασιλεύουν ΗΔΗ με τον Κύριο οι τρεις ομάδες εκείνες που φανερώνει ο Αποκαλυπτής Ιωάννης στην Αποκάλυψη 20/κ: 4. Οι Ζώντες άγιοι, οι Κεκοιμημένοι για τον Κύριο και οι άγιοι Μάρτυρες. Είναι αυτοί, για τους οποίους ενωρίτερα μας φανερώνει ότι "από τού νυν αναπαύονται μετά τού Κυρίου, και τα έργα τους τους ακολουθούν" (Αποκάλυψις 14/ιδ: 13). Είναι αυτοί για τους οποίους "απομένει κατάπαυση" κατά τον Παύλο:

"Επομένως, απομένει κατάπαυση στον λαό τού Θεού. Επειδή, αυτός που μπήκε μέσα στην κατάπαυσή του, κατέπαυσε και ο ίδιος από τα έργα του, όπως και ο Θεός από τα δικά του. Ας φροντίσουμε, λοιπόν, με επιμέλεια να μπούμε μέσα σ' εκείνη την κατάπαυση, για να μη υποπέσει κάποιος στο ίδιο παράδειγμα της απείθειας" (Εβραίους 4/δ: 9-11).

"Είναι ήδη ώρα να εγερθούμε από τον ύπνο· επειδή, η σωτηρία βρίσκεται σε μας πλησιέστερα, παρά όταν πιστέψαμε. Η νύχτα προχώρησε, η δε ημέρα πλησίασε· ας απορρίψουμε, λοιπόν, τα έργα τού σκότους, και ας ντυθούμε τα όπλα τού φωτός. Ας περπατήσουμε με ευπρέπεια, όπως σε ημέρα· όχι σε γλεντοκόπια και μέθες, όχι σε κρεβάτια και ασέλγειες, όχι σε φιλονικία και φθόνο. Αλλά, ντυθείτε τον Κύριο Ιησού Χριστό, και μη φροντίζετε για τη σάρκα, στο να εκτελείτε τις επιθυμίες της" (Ρωμαίους 13/ιγ: 11-14).

Ν. Μ.

Δημιουργία αρχείου: 14-10-2017.

Τελευταία μορφοποίηση: 27-1-2021.

ΕΠΑΝΩ