Απάντηση στις συκοφαντίες του Νεοπαγανισμού

Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Πολιτισμός και Διωγμοί

 Κάψιμο βιβλίων // Κάψιμο βιβλίων σε παγανιστικές νεκρικές πυρές

Απώλειες αρχαίων Χριστιανικών κειμένων

Γιάννης Τ.

Οι Νεοπαγανιστές κατηγορούν τους Χριστιανούς, ότι δεν διέσωσαν πολλά βιβλία αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, από δήθεν "ανθελληνισμό". Όμως αν ο λόγος ήταν ο ανθελληνισμός, τότε γιατί δεν διέσωσαν οι Χριστιανοί τα ίδια τα δικά τους κείμενα; Γιατί χάθηκαν τόσα πολλά αρχαία Χριστιανικά κείμενα; Και στο κάτω - κάτω, γιατί δεν διέσωσαν οι ίδιοι οι Παγανιστές τα δικά τους κείμενα, εφ' όσον πολλοί απ' αυτούς ισχυρίζονται ότι ομόθρησκοί τους, δήθεν υπήρχαν ως "κρυφοπαγανιστές" σε όλους τους αιώνες; Αν πάλι δεν υπήρχαν, θα πρέπει να είναι ευγνώμονες στους Χριστιανούς, που διασώσαμε για 2000 χρόνια τόσα πολλά ΔΙΚΑ ΤΟΥΣ κείμενα, όταν δεν καταφέραμε να διασώσουμε τόσα πολλά δικά μας, όπως μπορεί να δει ο καθένας από τα παρακάτω αντιπροσωπευτικά παραδείγματα χαμένων Χριστιανικών κειμένων:

Αξίζει να γίνει λόγος και για τα γραπτά μόνο Ορθοδόξων Χριστιανών τα οποία χάθηκαν, ώστε να δειχθεί ότι η απώλεια αρχαίων κειμένων δεν συνιστά απόδειξη του δήθεν ανθελληνισμού των Χριστιανών αντιγραφέων του Μεσαίωνα:

Μόνο δύο από τα έργα του ελληνικής καταγωγής Ειρηναίου Λυώνος (140-202 μ.Χ.) διασώθηκαν (Χρήστου Παν., Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α’, εκδοτικός οίκος ΚΥΡΟΜΑΝΟΣ, σ. 99).

 
Τα έργα του Ιππόλυτου Ρώμης (αρχές 3ου αι.) «εκτός ολίγων, εχάθησαν» και το Χρονικό του «σώζεται εν μέρει» (Χρήστου Παν., Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α’, σ. 104-5).
 
Το Περί επαγγελιών του Διονύσιου Αλεξάνδρειας, Επίσκοπου Αλεξάνδρειας στα μέσα του 3ου αι., έχει χαθεί (Χρήστου Παν., Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α’, σ. 125).
 
Ο Μελίτων Σάρδεων (περί το 175 μ.Χ.) αν και πολυγραφότατος εκπροσωπείται σήμερα «με μόνον εν μικρόν κείμενον» (Χρήστου Παν., Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α’, σ. 126).
 
Από τα έργα του Μεθόδιου Ολύμπου (περί το 300 μ.Χ.) «μόνον εν σώζεται ολόκληρον εις την ελληνικήν» (Χρήστου Παν., Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α’, σ. 127).
 
Από τα 20 βιβλία της Ευαγγελικής Απόδειξης σώζονται μόνο τα 10 (Χρήστου Παν., Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α’, σ. 149).
 
Από τον Αλέξανδρο Αλεξανδρείας (260-328) σώζεται μόνο μία επιστολή και μία Εγκύκλιος (Χρήστου Παν., Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α’, σ. 159).
 
Από τον Ευστάθιο Αντιοχείας (260-331) σώζεται πλήρως μόνο ένα έργο του (Χρήστου Παν., Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α’, σ. 160).
 
Από τον Μαρκέλλο Αγκύρας (280-374) το κύριο σύγγραμμά του έχει χαθεί (Χρήστου Παν., Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α’, σ. 160).
 
Το πρώτο μέρος της Ιστορίας Αρειανών του Μεγάλου Αθανασίου έχει χαθεί (Χρήστου Παν., Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α’, σ. 164).
 
Μόνο απόσπασμα σώζεται από το Κατά Μανιχαίων του Δίδυμου Αλεξάνδρειας (313-398) (Χρήστου Παν., Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α’, σ. 171).
 
Από τις ερμηνείες του Διόδωρου Ταρσού (330-392) «μόνο ασήμαντα αποσπάσματα σώζονται εις σειράς, όπως επίσης ολίγα αποσπάσματα σώζονται από τα έργα του Περί ειμαρμένης και Κατά Συνουσιαστών» (Χρήστου Παν., Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α’, σ. 221).
 
Από όσα έγραψε ο Θεόδωρος Μοψουεστίας (350-428) «διατηρούνται μόνον αποσπάσματα» (Χρήστου Παν., Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α’, σ. 222).
 
Τα σωζόμενα έργα του Θεοδώρητου Κύρου (393-457) είναι «περιωρισμένης εκτάσεως» (Χρήστου Παν., Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α’, σ. 225).
 
Αναφορικά με τον άγιο Κύριλο Αλεξάνδρειας (370-444) «τα σωζόμενα συγγράμματα αυτού καταλαμβάνουν πολλούς ογκώδεις τόμους, τα δ’ απολεσθέντα ήσαν πιθανώς ίσου με αυτά όγκου» (Χρήστου Παν., Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α’, σ. 232). Για παράδειγμα, από τα 30 βιβλία του Υπέρ της των Χριστιανών ευαγούς θρησκείας, σώζονται τα 10.
 
Από τον Αινεία Γαζαίο (460-534) σώζεται μόνο ένα σύγγραμμα (Χρήστου Παν., Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α’, σ. 293).
 
Αναφορικά με τον Προκόπιο Γαζαίο (465-527) από τα πρώιμα απολογητικά έργα του «σώζεται μόνον εν τεμάχιον» (Χρήστου Παν., Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α’, σ. 294).
 
«Η Παράδοση των κειμένων του Ιουστίνου του Μάρτυρα, του Αθηναγόρα, του Τατιανού και του Κλήμεντος Αλεξάνδρειας περιορίζεται σε ένα μοναδικό χειρόγραφο (...) Η Προς Διόγνητο Επιστολή σωζόταν σε ένα μοναδικό μεταγενέστερο χειρόγραφο. (...) Ο Ποιμήν του Ερμά σώζεται σε ένα μόνο ελληνικό χειρόγραφο» (Mango Cyril, Ιστορία του Βυζαντίου, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, εκδ. Νεφέλη, σ. 306).

 

«Λαμβάνοντας υπόψη όλους αυτούς τους περιορισμούς, είναι αξιοσημείωτο πόσο πλούσιο υλικό διασώθηκε και δύσκολα θα μπορούσαμε να παραπονεθούμε για τις επιλογές [στην αντιγραφή αρχαιοελληνικών κειμένων από τους Βυζαντινούς] που έγιναν» (Mango Cyril, Ιστορία του Βυζαντίου, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, σ. 302).

Δημιουργία αρχείου:11-1-2008.

Τελευταία ενημέρωση: 11-1-2008.

ΕΠΑΝΩ