Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Ψυχοθεραπευτικά

Η κενοδοξία * Η ανθρώπινη δόξα * Κοσμικές ασχολίες... ή πνευματικές;

Εξωτερική ομορφιά

Σκέψεις μέσα από τη μελέτη τής Αγίας Γραφής

Μαρία Σκαμπαρδώνη

Φοιτήτρια Θεολογίας και Δημοσιογράφος

 

Στον άνθρωπο, η εσωτερική ομορφιά και η αρετή είναι ανώτερα της εξωτερικής.

 

Και όμως, στην εποχή μας κυριαρχεί όχι μόνο μία εμμονική προσκόλληση σε οτιδήποτε αφορά την εξωτερική ομορφιά του ανθρώπου, αλλά διαπιστώνεται και η ανθρώπινη επέμβαση απέναντι σε χαρακτηριστικά της εμφάνισής μας που έχουμε από τη γέννησή μας. Αναφέρομαι όχι στην απαραίτητη και αναγκαία φροντίδα με το πλύσιμο του σώματος, αλλά σε όλη αυτή την περιττή φόρτωση του σώματος με μπογιές, καλλυντικά, ακριβά ρούχα, κοσμήματα και κάθε μέθοδο σύγχρονου καλλωπισμού. Ο άνθρωπος βάφει τα μαλλιά του, τα νύχια του, αφιερώνει ώρες στην ατομική περιποίηση του εαυτού του.

Οι άνθρωποι δαπανούν χρόνο για την περιποίησή τους, επειδή υποσυνείδητα, θέλουν να ξεγελούν το χρόνο και να αισθάνονται νεότεροι. Ο μέγας Αριστοτέλης έχει πει πως ο χρόνος δεν αφήνει ομορφιά σε τίποτα· ίσα-ίσα που την αφαιρεί από τα πάντα. Όχι μόνο από τον άνθρωπο του οποίου το πέρασμα του χρόνου αποτυπώνεται στα άσπρα μαλλιά και στη σωματική αδυναμία, αλλά και στα έπιπλα, σε ένα σπίτι, στα πάντα. Δεν υπάρχει τίποτα το οποίο το πέρασμα του χρόνου δεν το επηρεάζει και δεν του δημιουργεί φθορά.

Ο Θεός όταν έστειλε το Σαούλ να ανακηρύξει το Δαβίδ βασιλιά και να τον χρίσει με έλαιο, είπε το εξής: «Μην επιβλέψεις στο ύψος ή το ανάστημα αυτού, διότι δε βλέπει ο Κύριος με τον τρόπο που βλέπει ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος βλέπει το φαινόμενο, ενώ ο Κύριος την καρδιά». (Σαμουήλ Α, κεφάλαιο ιε: 7).

Η Αγία Γραφή δεν αντιμετωπίζει αρνητικά την εξωτερική εμφάνιση απόλυτα· αλλά διδάσκει πως ενδέχεται να λειτουργήσει βλαπτικά στον άνθρωπο όταν δεν υπάρχει αρετή και να οδηγήσει σε σαρκικές και ηθικές ατασθαλίες. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο Δαβίδ υπέπεσε σε μοιχεία με τη Βηρσαβεέ και σχεδίασε τη δολοφονία του Ουρία, επειδή η γυναίκα αυτή του άρεσε εξωτερικά. (Σαμουήλ Β, κεφάλαιο ια). Η ωραία εμφάνιση ήταν η απαρχή για μία σειρά ανήθικων πράξεων και της πιο κακής στιγμής σε ολόκληρη τη ζωή του Δαβίδ.

Η Αγία Γραφή τονίζει την ομορφιά σε περιπτώσεις ανθρώπων των οποίων η συνέχεια της ζωής δεν είχε καλή πορεία.

Διαβάζουμε για τον βασιλιά Σαούλ: «ο ομορφότερος και ο υψηλότερος ανάμεσα στους Ισραηλίτες. Ήταν ένα κεφάλι ψηλότερος από κάθε άλλον μέσα σ' όλο το λαό». (Α' Βασ. 9,2). Στη συνέχεια της ζωής του δυσαρέστησε με την ανυπακοή του το Θεό, ο οποίος τον απέρριψε από βασιλιά του Ισραήλ και στη θέση του έβαλε το Δαβίδ. Η εμφάνιση και η αποδοχή του από το λαό, του είχε δημιουργήσει αλαζονεία, η οποία τον έβλαψε στην πνευματική του πορεία και σχέση με το Θεό.

Για τον Αβεσσαλώμ, το γιο του βασιλιά Δαβίδ, ο οποίος ήθελε να τον δολοφονήσει και να πάρει τη βασιλεία του, γίνεται ξανά μνεία στην ωραία του εμφάνιση. «Δεν υπήρχε, κατά τις Γραφές, μεταξύ των Ισραηλιτών άλλος τόσο ωραίος όπως ο Αβεσσαλώμ, όπου από τα πέλματα των ποδιών του μέχρι τη κορυφή της κεφαλής του δεν παρουσίαζε το παραμικρό ελάττωμα». Και αυτό ήταν η αρχή της αλαζονείας του, καθώς τα μακριά μαλλιά του για τα οποία ήταν αντικείμενο θαυμασμού, ήταν τελικά η αιτία που πιάστηκε στο δέντρο και, τελικά, θανατώθηκε.

Ωστόσο, υπάρχουν εδάφια που μιλούν με όχι επικριτικό τρόπο για το στολισμό μίας γυναίκας (Ιερεμίας Β:32).

Η ωραία εμφάνιση τονίζεται μέσα στην Αγία Γραφή, περισσότερο για τους ανθρώπους που έδειξαν ανυπακοή, έλλειψη πίστης και υπέπεσαν σε σοβαρά ολισθήματα.

Η εμφάνιση μπορεί να οδηγήσει σε δρόμους κακούς· κάποιος χρησιμοποιώντας ως δόλωμα την καλή του εμφάνιση, μπορεί να θέλει να πλανέψει άλλους ανθρώπους.

Στο βιβλίο των Παροιμιών, κεφάλαιο 7 και στίχους από 6-23,  παραστατικά διαβάζουμε:

«Από το παράθυρο του σπιτιού μου έσκυψα μέσα από το διχτυωτό μου· και είδα ανάμεσα στους άφρονες, παρατήρησα ανάμεσα στους νεανίες, έναν νέο χωρίς μυαλό· που περνούσε από την πλατεία, κοντά στη γωνιά της, και ερχόταν από τον δρόμο προς το σπίτι της, στο εσπερινό σκοτάδι τής ημέρας, στον σκοτασμό τής νύχτας και στο βαθύ σκοτάδι·

και ξάφνου, τον συναντάει μια γυναίκα που είχε πορνικό σχήμα, και καρδιά δολιόφρονη, φλύαρη και αναιδής· τα πόδια της δεν μένουν στο σπίτι της· τώρα είναι έξω, τώρα στις πλατείες, και ενεδρεύει κοντά σε κάθε γωνιά.

Και τον πιάνει, και τον φιλάει, και με ένα αναιδές πρόσωπο του λέει:

«Έχω ειρηνικές θυσίες· σήμερα απέδωσα τις ευχές μου· γι’ αυτό βγήκα σε συνάντησή σου, ποθώντας να δω το πρόσωπό σου, και σε βρήκα.

Έστρωσα το κρεβάτι μου με πέπλους, με τάπητες στολισμένους, με νήματα της Αιγύπτου· θυμίασα το κρεβάτι μου με σμύρνα, αλόη και κανέλα· έλα, ας μεθύσουμε από έρωτα μέχρι την αυγή· ας εντρυφήσουμε σε έρωτες· επειδή, ο άνδρας δεν είναι στο σπίτι του, πήγε σε έναν μακρινό δρόμο· πήρε στο χέρι του ένα βαλάντιο από ασήμι· θα επανέρθει στο σπίτι του στον ορισμένο καιρό».

Με την πολλή της τέχνη τον αποπλάνησε· με την κολακεία των χειλέων της τον έλκυσε. Αμέσως, την ακολουθεί από πίσω, όπως το βόδι πηγαίνει στη σφαγή ή όπως το ελάφι πηδάει στον βρόχο, μέχρις ότου ένα βέλος περάσει μέσα από το συκώτι του· όπως το πουλί σπεύδει στην παγίδα, και δεν ξέρει ότι είναι ενάντια στη ζωή του».

Από την ωραία εμφάνιση ξεγελάστηκε ο νέος που περιγράφει ο βασιλιάς Σολομώντας,  διότι δεν έδωσε βάση στην εσωτερική ομορφιά και την αρετή.

Ο άνθρωπος που πιστεύει, δεν έχει ως προτεραιότητα την εξωτερική ομορφιά, αλλά τον κρυφό άνθρωπο της καρδιάς.

Ο Απόστολος Πέτρος στην Α’ Επιστολή του και κεφάλαιο 3 και εδάφιο 3 και 4, γράφει για τις γυναίκες, επειδή συνήθως, εκείνες αναλαμβάνουν τόσο μεγάλη μέριμνα και φροντίδα για την εμφάνιση:

«Των οποίων ο στολισμός ας είναι όχι ο εξωτερικός, αυτός με το πλέξιμο των τριχών και της περίθεσης των χρυσών αντικειμένων ή της ένδυσης των ιματίων, αλλά ο κρυφός άνθρωπος της καρδιάς, κοσμημένος με την αφθαρσία τού πράου και ησύχιου πνεύματος, το οποίο μπροστά στον Θεό είναι πολύτιμο».

Εδώ δεν απαγορεύεται η φροντίδα για την εμφάνιση, αλλά τονίζεται η μεγαλύτερη αναγκαιότητα για τη φροντίδα και το στολισμό της ψυχής. Αναφέρεται ο πνευματικός άνθρωπος της καρδιάς, επειδή αυτός πρέπει να είναι η προτεραιότητά μας, καθώς αυξάνεται και μένει αιώνια.

Εμείς, άραγε, πού δίνουμε βάση και προσοχή; στον πνευματικό άνθρωπο της καρδιάς ή στο βάψιμο των μαλλιών μας;

Η εμφάνιση και η ομορφιά, λοιπόν, δεν είναι μειονέκτημα αλλά δεν είναι και προτέρημα πάντα. Η αξία και η έμφαση δίνεται στον άνθρωπο της καρδιάς που μένει αιώνια, η εμφάνιση εξυπηρετεί για τον καιρό που θα διαρκέσει μία απλή αισθητική ικανοποίηση.

Δημιουργία αρχείου: 18-8-2021.

Τελευταία μορφοποίηση: 18-8-2021.

ΕΠΑΝΩ