Ένα θέμα για το οποίο καυχώνται οι Μάρτυρες του Ιεχωβά είναι η ενότητά τους. Είναι σύνηθες, δηλαδή, να μας μιλάνε για την ενότητα πίστεως που έχουνε· ότι όλοι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά σε όλο τον κόσμο πιστεύουν τα ίδια πράγματα, ακούνε τα ίδια προγράμματα συναθροίσεων, διαβάζουν την ίδια Σκοπιά σε όλες τις γλώσσες, παρακολουθούν τον ίδιο αριθμό συνελεύσεων, τις ίδιες ημέρες, είτε πρόκειται για μονοήμερες είτε για πολυήμερες συνελεύσεις —έχουν τον ίδιο αριθμό ημερών η καθεμία— δεν είναι διαιρεμένοι σε πολέμους και διαμάχες, έχουν την ίδια ηγεσία και ζουν με τον ίδιο τρόπο, ακολουθώντας τις ίδιες αρχές.

Αυτό βέβαια δεν είναι ακριβώς έτσι, γιατί, όπως θα δούμε, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά μπερδεύουν την ενότητα με την ομοιομορφία.

Αυτό το οποίο μας περιγράφουν είναι ομοιομορφία· δεν είναι ενότητα. Και μια τέτοια ομοιομορφία μπορεί ο καθένας να βρει σε κάθε ολοκληρωτικό καθεστώς. Είναι σύνηθες τα ολοκληρωτικά καθεστώτα να εξαναγκάζουν τους οπαδούς τους να συμπεριφέρονται και να ντύνονται με τον ίδιο τρόπο.

Παλαιότερα, όταν ήμουν στους Μάρτυρες του Ιεχωβά, ένα ακόμα που καυχόντουσαν ήταν ότι οι γυναίκες τους στις συναθροίσεις φοράνε όλες φορέματα, και οι άντρες τους είναι φρεσκοξυρισμένοι και περιποιημένοι.

Και εδώ πρέπει να σκεφτούμε το εξής: προσφάτως έκανε μια αλλαγή η Οργάνωση της Σκοπιάς και επέτρεψε στους άντρες να έχουν μούσια και στις γυναίκες να φορούν παντελόνια.

Άρα, μήπως αυτό άραγε τους έκανε λιγότερο ενωμένους ως οργάνωση; Εάν αυτό ήταν απόδειξη ενότητας, όπως έλεγαν τότε, αυτό σημαίνει ότι έπαψαν να είναι ενωμένοι από τη στιγμή που έγινε αυτή η αλλαγή;

Αυτό το λέω ως παράδειγμα, γιατί το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με το αν διαβάζουν το ίδιο άρθρο της Σκοπιάς σε όλο τον κόσμο και με το αν παρακολουθούν τις ίδιες συνελεύσεις και όλα τα σχετικά.

Γιατί αυτά μπορεί να αλλάξουν, και στο παρελθόν ήταν και διαφορετικά. Μέχρι τη δεκαετία του ’70, για παράδειγμα, οι Σκοπιές που ερχόντουσαν στην Ελλάδα είχαν διαφορετικά άρθρα από αυτά τα οποία κυκλοφορούσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μετά από αρκετούς μήνες μεταφράζονταν —κάνα εξάμηνο, αν θυμάμαι καλά— και κυκλοφορούσαν και στην Ελλάδα.

Δηλαδή τότε δεν είχε ενότητα η “οργάνωση του Θεού”; Η διαφορά λοιπόν είναι αυτή: η οργάνωση τους δημιουργεί μια σύγχυση και στο μυαλό τους έχουν συγκεχυμένη την έννοια της ενότητας με την ομοιομορφία.

Αν δείτε παλιές φωτογραφίες του ναζιστικού καθεστώτος του Χίτλερ, θα δείτε με πόση ομοιομορφία κινούνταν τα στρατεύματά του και με πόση ομοιομορφία ντυνόταν η χιτλερική νεολαία της εποχής του. Μήπως αυτό τους έκανε “οργάνωση του Θεού” επειδή έμοιαζαν;

Και τι να πούμε δηλαδή για την ομοιομορφία των γυναικών στο Αφγανιστάν του Ισλάμ, που όλες είναι ντυμένες κάτω από ένα μαύρο πράγμα; Αυτό δηλαδή τους κάνει “οργάνωση του Θεού” επειδή έχουν ομοιομορφία; Επειδή έχουν δηλαδή κοινή ενδυματολογική πολιτική;

Σε αυτό στο οποίο θα συμφωνήσω με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά, ότι αποτελεί απόδειξη ενότητας, είναι η ενότητα στην πίστη. Και οι Μάρτυρες καυχώνται ότι έχουν ενότητα στην πίστη τους. Ότι όλοι πιστεύουν το ίδιο.

Έλα όμως που, ειδικά σε αυτόν τον τομέα, η οργάνωση των Μαρτύρων του Ιεχωβά τα έχει κάνει θάλασσα. Γιατί τι να το κάνω το να πιστεύουν σήμερα όλοι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά το ίδιο πράγμα, όταν κάθε δεκαετία οι Μάρτυρες του Ιεχωβά πιστεύουν διαφορετικά πράγματα από αυτά που πίστευαν την προηγούμενη δεκαετία; Και όσο πιο πίσω πάμε στην ιστορία τους, τόσο πιο διαφορετικά πράγματα πίστευαν τότε. Πράγμα το οποίο σημαίνει ότι δεν έχουν καμία δογματική ενότητα ως οργάνωση, διαχρονικά.

Άλλο Ευαγγέλιο κήρυτταν οι “Σπουδαστές της Γραφής” του Ρώσσελ πριν από το 1870, άλλο κήρυτταν μετά το 1870 ως το 1914, που περίμεναν το τέλος και κήρυτταν ότι θα έρθει το τέλος, άλλο πίστευε ο Ρόδερφορντ, ο δεύτερος πρόεδρος της Σκοπιάς, και το κήρυττε, αλλο κήρυτταν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά μέχρι το 1925. (Μιλούσαν, ας πούμε, για άλλους 144.000 και διαφορετικό “πολύ όχλο”). Άλλον “πολύ όχλο” κήρυτταν μετά το 1934, άλλο όνομα είχαν μετά το 1935 και άρχισαν να τονίζουν περισσότερο το όνομα του Θεού, άλλο κήρυτταν μέχρι το 1975, περιμένοντας τότε το τέλος. Για άλλη “γενιά του τέλους” μιλούσαν το 1914. Για άλλη “γενιά του τέλους” μιλούσαν τη δεκαετία του ’70. Για άλλη “γενιά του τέλους” μιλούσαν μετά τη δεκαετία του ’90 και τώρα ακόμα.

Σε άλλο “πιστό και φρόνιμο δούλο”, στον οποίο έδωσε ο Κύριος τα υπάρχοντά Του, πίστευαν στον καιρό του Ρώσσελ — έλεγαν ότι ήταν ο ίδιος ο Ρώσσελ. Μετά έλεγαν ότι είναι οι 144.000 ο “πιστός και φρόνιμος δούλος”, μέχρι πρόσφατα. Και τώρα λένε ότι μόνο το Κυβερνών Σώμα είναι ο “πιστός και φρόνιμος δούλος” τα τελευταία χρόνια.

Όταν λοιπόν έχουμε μια οργάνωση που αλλάζει συνέχεια το Ευαγγέλιο —το ίδιο το Ευαγγέλιο που κηρύττει— τότε για ποια ενότητα πίστεως μιλάμε;

Αν δείτε πόσες φορές άλλαξαν το αν θα αναστηθούν οι νεκροί των Σοδόμων και των Γομόρρων —από το “ναι” στο “όχι” και από το “όχι” στο “ναι” διαρκώς, αμέτρητες φορές— ακόμα και στο ίδιο βιβλίο, σε διαφορετική του έκδοση, έλεγαν διαφορετικά πράγματα, στο "Μπορείτε να ζείτε για πάντα", τότε καταλαβαίνετε ότι εδώ έχουμε ασυδοσία πίστεως.

Και σύμφωνα με τον Απόστολο Παύλο, στην προς Γαλάτας επιστολή, 1ο κεφάλαιο, 7-9, εκεί λέει ότι: “αν εμείς, ή άγγελος από τον ουρανό, σας κηρύξουμε διαφορετικό ευαγγέλιο από αυτό το οποίο ήδη σας έχουμε κηρύξει και έχετε παραλάβει, όποιος το κάνει αυτό να είναι ανάθεμα, ακόμα και εμείς” (Γαλ. 1,8).

Όταν λοιπόν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά διαρκώς αλλάζουν το Ευαγγέλιο, σύμφωνα με τα λόγια του Αποστόλου Παύλου, είναι ανάθεμα.

Εδώ δεν πρόκειται περί ενότητας. Εδώ πρόκειται περί παραβίασης της αρχής της ακεραιότητας του Ευαγγελίου.

Και αυτά για τις αλλαγές του Ευαγγελίου των Μαρτύρων του Ιεχωβά που ανέφερα πριν, είναι μόνο στη σύντομη ιστορία τους των 150 περίπου ετών. Φανταστείτε δηλαδή να υπήρχε αυτή η οργάνωση 2000 χρόνια, όπως υπάρχει η Ορθόδοξη Εκκλησία.

Και ξέρετε ποιο είναι το εκπληκτικό;

Εγώ, σαν πρώην Μάρτυρας του Ιεχωβά, που έχω δει το τι πίστευαν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά και μελέτησα μετά το τι πιστεύει η Ορθόδοξη Εκκλησία, εξεπλάγην όταν διάβασα τα πρωτοχριστιανικά κείμενα, την εποχή των Αποστόλων μέχρι τώρα.

Εδώ και 2000 χρόνια, όποιο χριστιανικό ορθόδοξο κείμενο κι αν πάρετε και διαβάσετε, θα δείτε να λέει ακριβώς τα ίδια πράγματα, να κηρύττει ακριβώς το ίδιο Ευαγγέλιο, τον ίδιο ακριβώς Χριστό. Όχι τη μία να λέει ότι είναι ο Μιχαήλ, την άλλη να λέει δεν είναι.

Όταν μελέτησα τα κείμενα του Ἁγίου Ἰγνατίου τοῦ Θεοφόρου, του Κλήμεντος Ρώμης, του Αγίου Ειρηναίου Λυών —άνθρωποι που έζησαν από τον 1ο και τον 2ο και τον 3ο αιώνα μ.Χ.— εκεί είδα τι σημαίνει πραγματικά δογματική ενότητα. Άνθρωποι που τους χωρίζουν 2000 χρόνια από τη σημερινή εποχή λένε τα ίδια πράγματα που λέμε κι εμείς σήμερα ως Ορθόδοξοι. Τα ίδια ακριβώς για όλα τα βασικά ζητήματα της πίστεως.

Ακόμα και οι διαφορές στην ερμηνεία των Πατέρων δεν είναι παρά διαφορετικές διαστάσεις του ίδιου Ευαγγελίου —που όλα ισχύουν ως έκφραση του Χριστιανικού Ευαγγελίου, του ίδιου.

Όχι τη μία “το 1914 θα έρθει το τέλος”, την άλλη “δεν θα έρθει, αλλά είναι αόρατη παρουσία”. Τη μία “είναι οι άνθρωποι της γενιάς που θα ζούνε μέχρι τότε”, μετά “όχι, είναι όσοι συνάντησαν αυτούς που γεννήθηκαν τότε”, και δεν συμμαζεύεται δηλαδή.

Γιατί οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν μπερδέψει το Ευαγγέλιο με το πότε θα έρθει το τέλος. Γι’ αυτό διαρκώς αποτυγχάνουν, γιατί θέλουν να λένε πότε θα έρθει το τέλος. Μα δεν είναι αυτό το Ευαγγέλιο. Ας έρθει όποτε θέλει το τέλος, όποτε θέλει ο Θεός.

Το Ευαγγέλιο είναι ποιος ήταν ο Ιησούς Χριστός, γιατί ήρθε και με ποιο τρόπο μας έσωσε. Αυτό είναι το Ευαγγέλιο. Και είναι πολύ σημαντικό ότι εμείς οι Ορθόδοξοι, αυτά τα οποία πιστεύουμε εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια αναλλοίωτα, τα πιστεύουμε χωρίς να έχουμε την ίδια ηγεσία, όπως λένε οι μάρτυρες του Ιεχωβά που έχουν κοινή ηγεσία. Γιατί σε αυτούς με την αλλαγή ηγεσίας αλλάζουν και τα δόγματα, εφόσον κάθε ηγεσία κόβει και ράβει κατά τις δικές της ορέξεις.

Εδώ σε εμάς, χωρίς να έχουμε κοινή ηγεσία, γιατί έχουμε ξεχωριστά Πατριαρχεία και ξεχωριστές Αρχιεπισκοπές σε όλο τον κόσμο –πολλές, πάρα πολλές– τα ίδια πιστεύουμε. Ακόμα και οι σχισματικοί που φεύγουν από εμάς, πάλι τα Ορθόδοξα πιστεύουν. Οι διαφορές μας είναι μόνο στην ηγεσία, όχι στην πίστη.

Γιατί το Ευαγγέλιο σε εμάς είναι ένα, ενιαίο και τεκμηριωμένο, από την εποχή των Αποστόλων μέχρι σήμερα, χωρίς αλλαγές. Και ναι, εμείς οι Ορθόδοξοι έχουμε σχίσματα. Γιατί, ποια θρησκεία δεν έχει; Θα μπορούσα να απαριθμήσω και πάρα πολλά σχίσματα μαρτύρων του Ιεχωβά –κι ας μην τα λένε οι μάρτυρες του Ιεχωβά. Τελευταίο και πασίγνωστο, της Ρουμανίας, των μαρτύρων του Ιεχωβά. Αλλά πότε η Εκκλησία δεν είχε σχίσματα σε όλη της την ιστορία; Στην εποχή των Αποστόλων, δεν λέει ο Απόστολος ότι «υπάρχουν και σχίσματα», λέει, «και πολλά ακούω και πιστεύω»;

Δεν λέει ο Ιωάννης για τον φιλοπρωτεύοντα Διοτρεφή, που δεν τον δεχόταν στην Εκκλησία, που ήταν ο ηγέτης της Εκκλησίας εκείνης; Δεν ήρθαν «απὸ Ιακώβου», λέει, οι Ιουδαΐζοντες Χριστιανοί τότε, και αναγκάστηκε ο Απόστολος Πέτρος να υποκρίνεται, επειδή ζούσε μαζί με τους Εθνικούς, και του μίλησε καταπρόσωπον ο Απόστολος Παύλος και τον εξέθεσε δημόσια; Και έκανε, λέει, το ίδιο και ο Βαρνάβας; Σχίσματα πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν. Αυτό δεν είναι κριτήριο αληθείας. Λέει η Αγία Γραφή ότι «και σχίσματα πρέπει να υπάρχουνε ανάμεσά σας, για να φανούν οι δόκιμοι» λέει. (Α΄ Κορ. 11,19).

Στην ακεραιότητα του Ευαγγελίου φαίνεται η Εκκλησία, και στην Αποστολική Διαδοχή. Και θα δείτε από τον δεύτερο κιόλας αιώνα να μιλάει ο Άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος και ο Άγιος Ειρηναίος για Αποστολική Διαδοχή.

Η Εκκλησία είναι ένα ενιαίο σώμα, αδιάσπαστο, από την εποχή των Αποστόλων μέχρι σήμερα, που υπάρχει σε όλους τους αιώνες. Γιατί ποιοι ήταν οι μάρτυρες του Ιεχωβά τον 15ο αιώνα, και τον 16ο, και τον 5ο, και τον 6ο αιώνα; Απλά δεν υπήρχανε. Πού είναι η ενότητά τους με την Εκκλησία τότε; Ούτε καν τα ίδια πίστευαν με όσα πίστευαν οι άνθρωποι που ζούσαν τότε, σε όποια θρησκεία και αν ανήκανε. Εμείς όμως έχουμε ταυτότητα πίστεως και Αποστολικής Διαδοχής στα 2000 χρόνια, γιατί είμαστε μία Εκκλησία από τότε μέχρι σήμερα.

Και εδώ ερχόμαστε στην ουσία. Ποια είναι η ενότητα της Εκκλησίας; Γιατί όταν λέει ο Απόστολος Παύλος στην Α΄ προς Κορινθίους επιστολή, από το 12ο έως το 14ο κεφάλαιο, για τα μέλη της Εκκλησίας, εκεί λέει ότι στην Εκκλησία υπάρχουν πολλά και διαφορετικά χαρίσματα.

«Σε άλλον (λέει), δίνεται χάρισμα σοφίας, σε άλλον γνώσεως, σε άλλον θεραπειών, σε άλλον θαυμάτων, σε άλλον προφητεία, σε άλλον διακρίσεις πνευμάτων, σε άλλον γένη γλωσσών, σε άλλον ερμηνεία γλωσσών» (Α΄ Κορ. 12,8-10).

Λέει εκεί, ότι το σώμα του Χριστού, η Εκκλησία, δεν είναι ένα μέλος αλλά πολλά μέλη, διαφορετικά μεταξύ τους. Διακρίνονται, διαφέρουν. Λέει, «αν το πόδι πει: επειδή δεν είμαι χέρι, δεν είμαι από το σώμα, γι' αυτό τάχα δεν είναι από το σώμα; Και αν το αυτί πει: επειδή δεν είμαι μάτι, δεν είμαι από το σώμα, γι' αυτό τάχα δεν είναι από το σώμα; Αν ολόκληρο το σώμα είναι μάτι, πού είναι η ακοή; Αν όλο το σώμα είναι αυτί, πού είναι η όσφρηση;»

Άρα εξηγεί ο Απόστολος Παύλος ότι η ενότητα της Εκκλησίας δεν στηρίζεται στην ομοιομορφία, όπως νομίζουν οι μάρτυρες του Ιεχωβά, αλλά στην ποικιλομορφία των χαρισμάτων της Εκκλησίας, του Σώματος του Χριστού. Και στην Ορθόδοξη Εκκλησία έχουμε όλα τα χαρίσματα που υπήρχαν και τότε – και τα θεραπευτικά, και τα θαυματουργικά, και τα προφητικά, τα πάντα.

Και φυσικά δεν ισχύει αυτό που λένε οι μάρτυρες του Ιεχωβά για να δικαιολογήσουν το ότι δεν έχουν χαρίσματα: ότι δήθεν τα χαρίσματα έχουν σταματήσει. Γιατί το εδάφιο το οποίο χρησιμοποιούν για να το υποστηρίξουν αυτό βρίσκεται στην ίδια ενότητα με αυτά που λέμε τώρα. Στο 13ο κεφάλαιο, στίχος 8, που λέει ότι: «είτε προφητείες, είτε γλώσσες θα καταργηθούν όταν έρθει το τέλειο», λέει στο 10, γιατί, ακόμα και αν υποθέσουμε ότι έχει έρθει το τέλειο –όπως το αντιλαμβάνονται αυτοί γενικά κι αόριστα– τότε εκεί πέρα λέει, ότι, όχι μόνο ότι θα σταματήσουν και αυτά, θα σταματήσει λέει και η γνώση. Και η γνώση λέει θα καταργηθεί.

Καταργήθηκε η γνώση; Όχι, θα σου πει οποιοσδήποτε μάρτυρας. Μάλιστα, έχουν και ένα βιβλίο που λέγεται "Γνώση που οδηγεί στην αιώνια ζωή". Αν δεν καταργήθηκε η γνώση, τότε δεν καταργήθηκαν ούτε τα θαυματουργικά χαρίσματα. Γιατί εκεί που λέει ότι θα καταργηθούν, τα βάζει στην ίδια ενότητα και λέει ότι θα καταργηθούν όταν θα έρθει το τέλειο. Αν έχουμε γνώση, δεν έχουμε τέλειο.

Αυτό που δεν καταλαβαίνουν είναι ότι εκεί πέρα μιλάει για την επίγνωση. Γιατί εκεί καταργείται η γνώση και τα χαρίσματα, όταν ο άνθρωπος ενώνεται με τις άκτιστες ενέργειες του Θεού. Όταν γίνεται τέλειος, όχι σωματικά –πνευματικά. Αυτή είναι η τελειότητα. Και η τελειότητα εφαρμόζεται και ισχύει προσωπικά στον κάθε άνθρωπο, όχι γενικά για όλους.

Όποιος φτάνει λοιπόν σε αυτή την κατάσταση, σε αυτόν δεν ισχύουν τα χαρίσματα και η γνώση, γιατί περνάει στη σφαίρα του Θεού, της παντογνωσίας, που δεν χρειάζονται πλέον χαρίσματα ούτε γνώση, και του δίνει το Άγιο Πνεύμα ό,τι θέλει. Και στον παρόντα αιώνα είναι παροδικό.

Γι’ αυτό λέει ο Παύλος στο 12 της ίδιας ενότητας, "τότε θα γνωρίσω καθώς και επεγνώσθην". Γιατί είχε περάσει από καταστάσεις θέωσης ο Παύλος, όπου είχανε πάψει και τα χαρίσματα και η γνώση η ανθρώπινη.

Λοιπόν, οι μάρτυρες του Ιεχωβά όχι μόνο δεν έχουν χαρίσματα –χαρίσματα της Εκκλησίας– δεν έχουν καν μέλη του Σώματος της Εκκλησίας στις συνάξεις τους. Γιατί αφού για αυτούς η Εκκλησία είναι μόνο 144.000, και ελάχιστοι από αυτούς απομένουν μέχρι σήμερα, κατά το δικό τους δόγμα, σε πολλές "εκκλησίες" τους –ας τις πούμε εκκλησίες– δεν υπάρχει καν μέλος της Εκκλησίας. Άρα, τι εκκλησίες είναι;

Και τι ενότητα του Σώματος του Χριστού μπορεί να έχουν και χαρίσματα του Σώματος του Χριστού; Αφού οι μάρτυρες του Ιεχωβά –η συντριπτική τους πλειονότητα– δεν ανήκουν καν στο Σώμα του Χριστού.

Για ποια ενότητα μιλάμε; Πού είναι η ενότητά τους με το Σώμα της Εκκλησίας των 2000 ετών, από την εποχή των Αποστόλων μέχρι σήμερα, την οποία ενότητα έχουμε εμείς οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί;

Λοιπόν, θα μπορούσα να μιλάω ώρες για το ζήτημα αυτό. Εδώ πρέπει να σταματήσω.