• 1. Πλήρης Θεός και πλήρης άνθρωπος. Όχι ημίθεος

• 2. Επιλεκτική χρήση εδαφίων

• 3. Οι δύο φύσεις τού Χριστού μετέχουν η μία στα ιδιώματα τής άλλης

• 4. Η θέωση τών αγίων, είναι μετοχή στις άκτιστες ενέργειες τού Θεού

• 5. Η σωτηριολογική διάσταση τής αποδοχής τών δύο φύσεων τού Χριστού

1. Πλήρης Θεός και πλήρης άνθρωπος. Όχι ημίθεος

Στα πλαίσια του θέματος της σύγχυσης που έχουν οι μάρτυρες του Ιεχωβά σε θεολογικά θέματα, και ιδιαίτερα στο θέμα των δύο φύσεων του Κυρίου Ιησού Χριστού, το οποίο εξετάσαμε την προηγούμενη φορά, έχει βασική θέση το θέμα της αντίδοσης ιδιωμάτων. Αυτό, με απλά λόγια, είναι ότι — επειδή, όπως εξηγήσαμε, ο Κύριος Ιησούς Χριστός διατηρεί και τις δύο φύσεις, και τη θεϊκή αλλά και την ανθρώπινη, αλλά τις διατηρεί σε μία υπόσταση, δηλαδή σε ένα πρόσωπο — επειδή ο Ιησούς Χριστός είναι ένα πρόσωπο, δεν είναι δύο, δεν είναι άλλος ο Θεός Χριστός και άλλος ο άνθρωπος Χριστός, αλλά ένα πρόσωπο, και αφού λοιπόν η μία και μοναδική υπόσταση τού Κυρίου μας Ιησού Χριστού διατηρεί αμιγώς και ακέραιες και τη θεϊκή και την ανθρώπινη φύση, χωρίς αυτές να μπερδεύονται, χωρίς να συγχέονται, αυτό σημαίνει ότι το πρόσωπο τού Κυρίου Ιησού Χριστού εκφράζεται πότε ως Θεός και πότε ως άνθρωπος.

Δεν είναι ημίθεος. Δεν είναι κάτι ανακατεμένο που δεν είναι ούτε πλήρης Θεός, ούτε πλήρης άνθρωπος, αλλά είναι πλήρης Θεός και πλήρης άνθρωπος. Έχει όλα τα χαρακτηριστικά που έχει ένας Θεός και, παράλληλα, έχει όλα τα χαρακτηριστικά που έχει ένας άνθρωπος.

Γι’ αυτό, πολύ συχνά, όταν μιλάει, (στην Αγία Γραφή, διαβάζουμε τα λόγια του),  μιλάει πότε ως Θεός και πότε ως άνθρωπος. Και αυτό ακριβώς είναι που παρεξηγούν οι μάρτυρες του Ιεχωβά. Εκεί δηλαδή που μιλάει η ανθρώπινη φύση στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, σου λέει: βλέπεις; Δεν είναι, λέει, ο Θεός.

2. Επιλεκτική χρήση εδαφίων

Όλες τις περιπτώσεις όμως που μιλάει ως Θεός, τις ξεχνάνε. Κρατάνε μόνο εκείνα τα εδάφια που τους βολεύουν. Το θέμα όμως στην Αγία Γραφή δεν είναι να παίρνουμε επιλεκτικά ό,τι μας βολεύει. Θα πρέπει όλα ανεξαιρέτως τα εδάφια της Αγίας Γραφής να ερμηνεύονται σωστά από τη θεολογική μας πίστη. Όχι να ερμηνεύονται τα 99 και να μένει αντιφατικό το 1, και μετά να προσπαθούμε να το αλλάξουμε και να το διαστρεβλώσουμε για να δικαιολογήσουμε αυτά τα οποία λέγαμε, αλλά θα πρέπει και τα 100 στα 100, μηδενός εξαιρουμένου, να ερμηνεύονται σωστά από αυτό το οποίο πιστεύουμε ως χριστιανοί.

Και τα εδάφια λοιπόν όλα, στα οποία ο Ιησούς Χριστός μιλάει ως άνθρωπος, και τα εδάφια όλα, στα οποία μιλάει ως Θεός, θα πρέπει να ερμηνεύονται χωρίς να καταστρατηγείται η ελληνική γλώσσα στην οποία γράφτηκαν.

Έτσι λοιπόν, στην Ορθόδοξη Εκκλησία έχουμε ξεκαθαρίσει ότι ο Ιησούς Χριστός μιλάει πότε ως Θεός και πότε ως άνθρωπος. Για τον λόγο αυτό είναι πολύ απλό να ερμηνεύσουμε πώς είναι δυνατόν να λέει σε κάποιο εδάφιο ότι «κανείς δεν γνωρίζει την ημέρα και την ώρα, ούτε οι άγγελοι των ουρανών, ούτε ο Υιός, παρά μόνο ο Πατέρας μου», λέει ο Ιησούς Χριστός σε ένα εδάφιο· και σε άλλο εδάφιο η Αγία Γραφή να λέει για τον Ιησού Χριστό ότι τα γνωρίζει όλα. Αυτά δεν φαίνεται ότι είναι αντιφατικά μεταξύ τους.

Είναι αντιφατικά αν τον δεις σκέτο ως Θεό ή σκέτο ως άνθρωπο. Αν όμως καταλάβουμε ότι ο Ιησούς Χριστός είναι Θεάνθρωπος, δηλαδή πλήρης Θεός και πλήρης άνθρωπος, με όλα τα ιδιώματα που έχει κάθε φύση —και η ανθρώπινη φύση του και η θεϊκή φύση του— καταλαβαίνουμε αυτομάτως ότι εκεί, στο ένα εδάφιο, μιλάει σύμφωνα με την ανθρώπινη φύση του και τα ανθρώπινα ιδιώματα αυτής της φύσης, ένα εκ των οποίων είναι η άγνοια· και σε άλλο σημείο τον βλέπουμε να λέει ότι ξέρει τα πάντα.

Ας πούμε, ένα τέτοιο εδάφιο είναι στον Ιωάννη 16: 30, όπου λέει ξεκάθαρα: «Γνωρίζομεν, ότι ξέρεις τα πάντα», λέει, «και δεν χρειάζεται κανένας να σε ρωτάει κάτι».

Το ότι η ανθρώπινη φύση ενώθηκε με τη θεϊκή στο πρόσωπο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, δεν σημαίνει ότι παύει να είναι ανθρώπινη και γίνεται θεία φύση. Ομοίως και η αναλλοίωτη θεϊκή του φύση, όταν ενώνεται με την ανθρώπινη στο πρόσωπό του, δεν σημαίνει ότι παύει να είναι θεϊκή. Δεν σημαίνει ότι χάνει οποιαδήποτε από τις θεϊκές ιδιότητες αυτής της φύσεως, εκ των οποίων είναι και το αναλλοίωτο, αφού είναι άχρονος.

Αυτό που σημαίνει είναι ότι και οι δύο φύσεις εκφράζονται αναλλοίωτα και με όλα τους τα ιδιώματα στο ένα και μοναδικό πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Αυτό λέγεται αντίδοση ιδιωμάτων, δηλαδή κάθε φύση δίνει τα δικά της ιδιώματα, τα δικά της χαρακτηριστικά, στο ένα πρόσωπο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Γι' αυτό εκφράζεται και με τα δύο, ανάλογα με το τι θέλει να πει και ανάλογα με το ποια φύση μιλάει κάθε φορά.

3. Οι δύο φύσεις τού Χριστού μετέχουν η μία στα ιδιώματα τής άλλης

Ό,τι λοιπόν ο Χριστός ενεργεί και πράττει ως Θεός, γίνεται ιδίωμα και πραγματικότητα και της ανθρώπινης φύσης του. Και ό,τι ενεργεί και πράττει ως άνθρωπος, μεταφέρεται πλέον στη θεία φύση —αλλά όχι ως φύση, προσέξτε— μεταφέρεται λόγω της υποστατικής ενώσεως, δηλαδή της ένωσης των δύο φύσεων σε μία υπόσταση. Και συνεπώς αυτό δεν επηρεάζει τα άλλα πρόσωπα της Αγίας Τριάδας.

Επειδή ακριβώς κάθε πρόσωπο της Αγίας Τριάδος είναι διαφορετικό από τα άλλα πρόσωπα· δεν είναι ο Θεός το ίδιο πρόσωπο σε τρεις φανερώσεις, όπως λέει ο Σαββελιανισμός, αλλά τρία διαφορετικά πρόσωπα: ο Πατέρας, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα. Αυτή η αντίδοση ιδιωμάτων συμβαίνει μόνο στον Υιό, όχι στον Πατέρα και στο Άγιο Πνεύμα. Ο Πατέρας και το Άγιο Πνεύμα έχουν μόνο τη θεϊκή φύση. Αυτοί δεν ενανθρώπησαν· μόνο ο Υιός ενανθρώπισε.

Αυτό όσον αφορά την ενότητα τής θεότητος, η οποία είναι ενότητα φύσεως.

Και από την άλλη πλευρά τώρα, όσον αφορά την ενότητα της ανθρώπινης φύσεως: από τη στιγμή που κάθε χριστιανός με το Άγιο Βάπτισμα γίνεται μέλος του Σώματος του Χριστού, θεωρείται και αυτός Χριστός. Γιατί δεν είναι, και ούτε θα είναι ποτέ δυνατό, να διαχωρίσουμε τον Χριστό από το Σώμα του, δηλαδή από τους πιστούς εκείνους οι οποίοι εν τω Αγίω Βαπτίσματι ενώθησαν μαζί Του.

4. Η θέωση τών αγίων, είναι μετοχή στις άκτιστες ενέργειες τού Θεού

Γι’ αυτό, όταν μιλάμε για θέωση, όταν λέμε δηλαδή ότι οι Άγιοι προχωράνε προς τη θέωση και φτάνουν στη θέωση, δεν εννοούμε και εδώ ότι δήθεν αλλοιώθηκε η ανθρώπινη φύση τους. Όχι βέβαια. Παραμένουν άνθρωποι με όλα τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά τους. Όπως ο Υιός παραμένει άνθρωπος με όλα τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά Του, παρά το ότι είναι και Θεός στην υπόστασή Του.

Αλλά όταν λέμε για τους ανθρώπους ότι φτάνουν στη θέωση, εννοούμε ότι ακριβώς λόγω της ενώσεώς τους, της ενώσεως τής ανθρώπινης φύσεώς τους, με τον άνθρωπον Χριστόν Ιησούν —βλέπετε γιατί είναι πολύ σημαντικό να μην πούμε ότι έπαψε να είναι ο Χριστός άνθρωπος;— γιατί, αν έπαψε να είναι άνθρωπος, δεν μπορούμε πλέον να ενωθούμε μαζί Του και δεν μπορούμε να θεωθούμε. Δεν μπορούμε δηλαδή να φτάσουμε στην επίγνωση, στη σωτηρία την ουσιαστική.

Αφού λοιπόν οι άνθρωποι μέσα στα πλαίσια του Σώματος της Εκκλησίας ενώνονται με την Κεφαλή τους, τον Ιησούν Χριστόν, γίνονται Χριστός. Αλλά λόγω της ανθρώπινης φύσεως, που είναι κοινή και στον Χριστό και σε αυτούς, ενώνονται μαζί Του.

Και επειδή ο Χριστός μετέχει και στη θεϊκή φύση ως πρόσωπο, και εμείς που είμαστε Σώμα Του μπορούμε να μετέχουμε στις άκτιστες ενέργειες τής θεότητος τού Χριστού· όχι επειδή γινόμαστε εμείς θεοί, αλλά επειδή εκείνος είναι και Θεός.

Και έτσι ο Ιησούς Χριστός γίνεται η γέφυρα εκείνη, η οποία ενώνει τη θεότητα με την ανθρωπότητα, τις δύο αυτές διακριτές μεταξύ τους φύσεις, που ενώνονται μόνο σε ένα πρόσωπο: στον Ιησού Χριστό.

5. Η σωτηριολογική διάσταση τής αποδοχής τών δύο φύσεων τού Χριστού

Εδώ λοιπόν κατανοούμε μία από τις σημαντικότερες, αν όχι τη σημαντικότερη, έννοια της φράσης: μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Γι' αυτό λέμε ότι δεν υπάρχει άλλος μεσίτης. Γιατί μόνο ο Χριστός είναι ο κρίκος που ενώνει την ανθρώπινη με τη θεϊκή φύση. Και γι’ αυτό, όποιος δεν τον δέχεται ως Θεάνθρωπο, δεν σώζεται. Γιατί αρνείται και καταργεί τη μεσιτεία Του. Αρνείται τον Χριστόν σαν γέφυρα μεταξύ ουρανού και γης.

Το Σώμα του Χριστού δεν είναι ατομικό Σώμα, μόνο δικό Του. Είναι το Σώμα της Εκκλησίας. Είναι το Σώμα των Αγίων. Γι’ αυτό και δεν μπορούμε να μιλάμε για Χριστό χωρίς εκκλησιολογία. Δεν υπάρχει Χριστός χωρίς Εκκλησία. Δεν υπάρχει Χριστός χωρίς Σώμα. Γι’ αυτό και οι αιρέσεις βρίσκονται εκτός σωτηρίας. Όχι επειδή τους τιμωρεί κάποιος επειδή πιστεύουνε λάθος. Όχι. Απλώς, επειδή οι ίδιοι αρνούμενοι να αναγνωρίσουνε αυτή τη γέφυρα μεταξύ Θεού και ανθρώπων, αδυνατούν να ενωθούν με τον Θεό και να φτάσουνε και οι ίδιοι στη σωτηρία, στη θέωση, στην επίγνωση, στην τελειότητα.

Γιατί αυτή είναι η τελειότητα: η ένωση με τον Χριστό και η μετοχή τους στις άκτιστες ενέργειες τής θεότητος.

Προσέξτε: όχι στην ουσία, αλλά στις ενέργειες τής θεότητος.

Επαναλαμβάνω ότι ούτε η δική μας ανθρώπινη φύση αλλοιώνεται, ούτε η θεϊκή φύση αλλοιώνεται με το να ενωθεί με κάποια ανθρώπινη φύση. Και η φύση των ανθρώπων και η θεϊκή φύση παραμένουν ακέραιες και αναλλοίωτες. Αλλά λόγω της ένωσης των φύσεων, της ανθρώπινης και της θεϊκής του Χριστού, μπορούν οι υποστάσεις, δηλαδή τα πρόσωπα, και της ανθρωπότητας και της θεότητας, να ενωθούν σε ένα.

Γι’ αυτό λέει στη Β’ Πέτρου, α’ 4: «να γίνετε κοινωνοί θείας φύσεως». Δεν εννοεί να ανακατέψουμε τις φύσεις, τη θεϊκή και την ανθρώπινη, αλλά να κοινωνήσουμε, να μετάσχουμε στις άκτιστες ενέργειες που μεταδίδει η θεϊκή φύση στην ανθρώπινη.

Και έτσι εξηγούνται και κάποια πολύ παράδοξα εδάφια, όπως το Εβρ. α’ 9, που λέει για τον Ιησού Χριστό: «Δια τούτο, λέει, έχρισέ σε, ο Θεός, ο Θεός σου, έλαιον αγαλλιάσεως παρά τους μετόχους σου». ("Γι' αυτό σε έχρισε Θεέ ο Θεός σου").

«Θεέ, ο Θεός σου». Το κείμενο λέει: «ο Θεός, ο Θεός σου». Το πρώτο «ο Θεός» είναι Κλητική, το δεύτερο είναι Ονομαστική. Και ενώ τον λέει Θεό, μιλάει για τον Θεό του. Εδώ έχουμε τη φανέρωση και των δύο φύσεων· και της θεϊκής, γιατί τον αποκαλεί Θεό (Κλητική), αλλά και φανερώνει ότι έχει και Θεό. Δηλαδή, ο Θεός έχει Θεό.

Πώς; Επειδή έχουμε το φαινόμενο της αντίδοσης ιδιωμάτων. Δηλαδή, η θεϊκή φύση δίνει στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού την προσωνυμία «Θεός». Γι’ αυτό τον λέει Θεό, τον αποκαλεί Θεό: «Σε έχρισε, λέει, Θεέ, ο Θεός σου». Γιατί; Γιατί η ανθρώπινη φύση, πάλι, δίνει στο πρόσωπο του Χριστού την έννοια του κτίσματος, το οποίο έχει Θεό.

Ο άνθρωπος έχει Θεό. Ο Θεός δεν έχει Θεό. Αλλά στο πρόσωπο του Χριστού ισχύουν και τα δύο, γιατί είναι Θεάνθρωπος. Ως άνθρωπος έχει Θεό. Ως Θεός όμως είναι Θεός.

Γι’ αυτό και σε άλλα εδάφια λέει: «Πάω, λέει, προς τον Πατέρα μου και Πατέρα σας, και Θεό μου και Θεό σας». Και μας το λένε αυτοί οι Μάρτυρες του Ιεχωβά για να μας πούνε: «ο Θεός δεν έχει Θεό». Ναι, αλλά έλα που εδώ πέρα λέει: «πάω στον Πατέρα μου».

Αν εκεί μιλάει ως άνθρωπος, πώς τον αποκαλεί Πατέρα του; Προσέξτε, δεν λέει «Πατέρα μας». Λέει: «Πατέρα μου».

Γιατί λέει «Πατέρα μου»; Γιατί διαχωρίζει τη δική του πατρότητα από την πατρότητα των ανθρώπων; Εκεί εξηγεί ότι με διαφορετικό τρόπο είναι Πατέρας δικός του και με διαφορετικό τρόπο είναι Πατέρας δικός μας.

Γι’ αυτό λέει: «Πατέρα μου και Πατέρα σας» και «Θεό μου και Θεό σας». Γιατί με διαφορετικό τρόπο είναι Θεός δικός του και με διαφορετικό τρόπο είναι Θεός δικός μας. Γι’ αυτόν είναι Θεός του μόνο κατά την ανθρώπινη φύση του, όχι κατά τη θεϊκή.

Και ομοίως είναι Πατέρας του και όχι Πατέρας μας, (μαζί κι εμείς), με διαφορετικό τρόπο απ’ ό,τι είναι δικός του Πατέρας.

Γιατί; Γιατί αυτός είναι κατά φύσιν. Ως Θεός είναι Υιός Θεού. Κατά τη φύση του, κατά τη θεϊκή του φύση. Είναι της ίδιας θεϊκής φύσης. Εμείς όμως έχουμε άλλη φύση, ανθρώπινη. Και δεν είμαστε κατά φύσιν Υιοί Θεού, αλλά κατά υιοθεσία.

Εμάς ο Θεός μας υιοθετεί δια του Αγίου Βαπτίσματος και γινόμαστε εξ υιοθεσίας τέκνα του Θεού, επειδή ενωνόμαστε με τον κατά φύσιν Υιό, τον Ιησού Χριστό, δια του Αγίου Βαπτίσματος.

Είπα λοιπόν κάποια παραδείγματα για να καταλάβουμε όλα εκείνα τα εδάφια που χρησιμοποιούν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά και μπερδεύονται για να μας πούνε ότι ο Ιησούς Χριστός δεν είναι Θεός, ξεχνώντας όλα τα υπόλοιπα που τον αναφέρουν Θεό.